Beste De Standaard: “Er is niets ‘evident en onbetwist’ aan de NAVO-oorlogskoorts”

Framing (afbeelding: medium.com)

FacebooktwitterFacebooktwitter

Het editoriaal van hoofdredacteur Karel Verhoeven in De Standaard van 18-19 januari 2025 is een schoolvoorbeeld van mainstream kritische analyse. Hij bepaalt in dit editoriaal wat de grenzen zijn van het debat die niet mogen worden overschreden, omdat volgens hem de oorzaken van de oorlogsdreiging in Europa ‘evident en onbetwist’ zijn.

Hoofdredacteur Karel Verhoeven geeft zijn editoriaal de titel: “Een gewaagd idee voor generaals”. De eerste alinea leest als volgt:

“Er valt nauwelijks nog te pleiten tegen flinke investeringen in wapens en soldaten. Er is geen doembeeld voor nodig over wat Poetin over vier of vijf jaar kan aanrichten. We zitten volop in het stadium van de hybride oorlog, met digitale aanvallen en beschadigde infrastructuur. Europese landen blijven massaal wapens en geld naar Oekraïne sturen, niet uit sympathie maar omdat een Russische overwinning hen rechtstreeks bedreigt. Van vredelievende intenties verdenkt niemand Poetin nog.”

Screenshot De Standaard 18-19 januari 2025

‘Evident en onbetwist’

De eerste zin van de tweede alinea vat dit alles gevat samen: “Dat alles is evident en onbetwist”. Na een korte samenvatting van wat de sociale gevolgen zouden zijn als de militaire budgetten worden verdubbeld, zelfs verdriedubbeld, start de derde alinea van zijn editoriaal met: “Hoog tijd dus voor een ernstig debat. De militaire winkellijstjes verdienen kritische doorlichting.” 

Een bekende quote van Noam Chomsky leest als volgt:

“De verstandige manier om mensen passief en gehoorzaam te houden is het spectrum van aanvaardbare opinie strikt te begrenzen, maar zeer levendig debat toe te staan binnen dat spectrum.”

AZ Quotes

Dat is wat hoofdredacteur Karel Verhoeven in dit editoriaal toepast. Het kritische debat moet gaan over de manier waarop we op de vermeende oorlogsdreiging van Poetin antwoorden. Daarvoor kunnen meerdere stemmen worden uitgenodigd om aan tegengestelde zijden van dat debat te zetelen. Dit is echter een debat tussen volledig gelijkgestemde opinies, die ruim debatteren over strategische nuances om die dreiging aan te pakken.

In dat spectrum is alles “evident en onbetwist”: Poetin begon een ongeprovoceerde oorlog en wil het hele Westen onderwerpen aan zijn wil. Het Westen, Europa, de VS hebben alleen oprechte en eerlijke intenties, terwijl de vijand niets van dat alles is. Datzelfde Westen moet zich dus zeker niet de vraag stellen wat het zelf verkeerd heeft gedaan. Dat is per definitie niet het geval.

Hoe een echt debat er zou kunnen uitzien?

Wat volgens Karel Verhoeven in geen geval kan is een echt debat tussen tegengestelde opinies. Daarin zitten alle gelovers in de oorlogsdreiging van Poetin aan dezelfde kant van de tafel.

Aan de andere kant zitten zij die menen dat context en geschiedenis wel belangrijk is, zij die menen dat de NAVO zelf verantwoordelijkheid draagt voor deze escalatie, door zijn uitbreiding naar de grenzen van Rusland, door het negeren van de bezwaren die Poetin sinds 2008 uitsprak tegen deze uitbreiding, door het negeren van het bestaan van het vredesvoorstel dat Poetin nog deed eind 2022. Aan die andere kant zitten zij die menen dat de NAVO zelf niet van “vredelievende intenties” kan worden verdacht.

Waarom een dergelijk debat niet kan? Omdat dit de luisteraars/kijkers zou informeren dat een andere kijk op de oorlogsdreiging mogelijk is. Het zou het publiek de kans geven zélf te oordelen wat dient gedaan te worden.

Is die andere kijk op die dreiging dan beter? Het is net aan het publiek om dat te beoordelen aan de hand van de uitgewisselde argumenten.

Een tweede langere quote van Noam Chomsky gaat over de beweerde neutraliteit van de media:

“Als de media eerlijk waren, zouden ze zeggen, kijk, dit zijn de belangen die wij vertegenwoordigen en dit is het kader waarbinnen wij naar de dingen kijken. Dit is ons geheel van overtuigingen en engagementen. Ikzelf (Chomsky) verberg bijvoorbeeld mijn engagementen niet en de Washington Post en de New York Times zouden dat ook niet mogen doen. Dat moeten ze echter wel doen, want dit masker van evenwicht en objectiviteit is een cruciaal onderdeel van hun propagandafunctie. Ze gaan in feite nog verder dan dat. Ze proberen zich voor te stellen als tegenpolen van de macht, als subversief, door de machtige instellingen te ondergraven en te ondermijnen.”

AZ Quotes

Vervang de Washington Post en de New York Times door De Standaard en De Morgen en lees of zijn stelling nog klopt.

De Standaard heeft het volste recht op zijn eigen politieke agenda. Die staat voor behoud van het status quo van ons economisch systeem, dat we bij gebrek aan een beter woord, nog steeds ‘kapitalisme’ noemen, met enkele kritische bemerkingen die dat systeem nooit ten gronde in vraag stellen.

Dat betekent in dit geval dat de aankoopambities van de NAVO best kritisch mogen worden bekeken. In geen geval betekent dit dat het bestaan zelf van deze militaire organisatie in vraag mag worden gesteld. In geen geval betekent dit dat de analyse van de NAVO in vraag mag worden gesteld.

Waar de krant geen recht op heeft is zichzelf te verkopen als een neutraal, objectief waarnemer. Dat de krant daar niet voor uitkomt, heeft naast ideologische ook commerciële redenen. Het imago van ideologische onthechtheid is een essentieel bestanddeel van zijn verdienmodel.

Er is niets “evident en onbetwist” aan dit editoriaal. Karel Verhoeven heeft het volste recht om dit als zijn opinie te verkondigen. Maar stellen dat hij met zijn opinie de grenzen mag bepalen waarbinnen het debat mag doorgaan, dat recht heeft hij niet.

 

Voor meer informatie over de sociale gevolgen, zie Oorlogskoorts: Verhoging militaire uitgaven zal sociale kaalslag veroorzaken.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.