De BBC-directeur-generaal en de CEO van BBC News nemen ontslag na een klacht van president Trump over de montage van een toespraak die de indruk gaf dat hij de bestorming van het Capitool in 2016 goedkeurde. Vreemd, beelden monteren om verkeerde percepties te creëren is reeds hét BBC-werkmodel sinds 1922.

De BBC monteerde citaten uit een toespraak van president Trump met beelden die de indruk gaven dat hij de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 goedkeurde. Dat dit pas vier jaar later tot het ontslag leidt van directeur-generaal Tim Davie en CEO van BBC News Deborah Turness is een gevolg van het uitlekken van een intern rapport van 39 pagina’s door voormalig medewerker Michael Prescott.

Onverdachte bron?

Prescott werkte tot juni 2025 voor de Editorial Guidelines and Standards Board van de BBC. Hij schreef dit rapport naar eigen zeggen uit wanhoop dat de BBC niets deed aan de problemen die hij aanhaalde. Naast de betwiste aflevering van het programma Panorama klaagde hij in dat rapport ook aan dat de BBC anti-Israël zou zijn.

Media-commentatoren reageren mild kritisch op het ontslag. Ze bevestigen dat de BBC een ‘fout’ heeft gemaakt met de betrokken aflevering van het programma Panorama, maar stellen dat die niet opweegt tegen de wereldwijde onberispelijke reputatie van de Britse overheidszender. Het ontslag van de twee topfiguren is ‘overdreven’.

Een zender met wereldfaam

De BBC wordt wereldwijd bekeken, niet alleen omwille van de globale dominantie van de Engelse taal sinds de Tweede Wereldoorlog. De allereerste openbare zender ter wereld produceert absolute topklasse op het vlak van entertainment, muziek, humor (Monty Python, Blackadder, Yes Minister …), cultuur, documentaires, theaterproducties, series, talkshows. 

De zender heeft een imago van objectieve, kwalitatieve, accurate en betrouwbare berichtgeving. Dat is wat alle andere mainstream media in Groot-Brittannië en daarbuiten met stelligheid blijven beweren. 

De BBC zou ook een kritische stem zijn over de Britse politiek. Toch wordt de zender voortdurend aangevallen vanuit links en rechts. Dat lokt de reactie uit dat de BBC wel goed bezig moet zijn, want ze wordt ‘langs beide zijden’ aangevallen – een argument dat ook door onze Belgische zenders wordt ingezet.

Er is echter een groot verschil tussen progressieve kritiek en die van rechts en extreemrechts, vooral wat de gevolgen betreft die eraan worden gegeven. Door zijn hele bestaan sinds 1922 heeft de BBC linkse kritiek altijd weggezet als irrelevant zonder er enig gevolg aan te geven. Rechtse kritiek wordt daarentegen altijd heel ernstig genomen. 

Wat nu gebeurt, is om meerdere redenen bizar. Het monteren van beelden (voor de tv bestond gebeurde dit met klankfragmenten op de radio) is immers altijd het werkmodel bij uitstek geweest van de openbare zender. Daarbij stond trouw aan de machthebbers van het ogenblik altijd centraal. Dat een klacht tegen die selectieve vooringenomenheid nu wel gevolgen heeft, is hoogst uitzonderlijk maar niet onlogisch. De BBC heeft ditmaal de verkeerde vijand aangepakt.

Sociaal protest, Noord-Ierland, koloniale en postkoloniale oorlogen

Er zijn reeds honderden studies geschreven die de vooringenomenheid van de BBC tegenover sociaal protest, Noord-Ierland en vakbonden aantonen. De BBC is ook altijd een onverbiddelijke verdediger geweest van het Britse buitenlandse beleid sinds de massamoorden in koloniaal Brits-India onder Winston Churchill en de naoorlogse wreedheden in alle Britse kolonies die voor hun onafhankelijkheid streden. 

De BBC heeft geen enkele oorlog waar de Britse regering ooit in betrokken was, bekritiseerd voor wat ze waren: pogingen om de Britse en later VS-dominantie over de wereld te bestendigen. ‘Kritiek’ beperkte zich tot opmerkingen bij de efficiëntie van militair optreden, ‘foutieve inschattingen’ en dergelijke. Dat Groot-Brittannië geen enkel recht heeft om waar dan ook ter wereld militair en economisch zijn wil op te leggen, zal je in geen enkel Brits programma te horen of te zien krijgen.

De BBC heeft geen enkele oorlog waar de Britse regering ooit in betrokken was bekritiseerd voor wat ze waren

Dat blijkt eerst en vooral uit de structuren zelf. Het hoogste orgaan, de Board of Governors, bestaat volledig uit politiek aangestelde leden, ex-politici, zakenmensen, academici, zelfs personen met een loopbaan in de concurrerende commerciële media. 

De regering bepaalt elk jaar het bedrag van het kijk- en luistergeld van de gezinnen en bepaalt zo het budget dat de BBC kan inzetten. Alle afdelingsdirecteurs en andere topfuncties (zoals de twee topfiguren die nu vertrekken) worden politiek aangewezen. Qua technische professionaliteit stelt dat nooit problemen. Er zijn immers genoeg redelijk competente kandidaten om een eigen politieke selectie te maken.

Jeremy Corbyn

De fanatieke aanvallen op Labour-leider Jeremy Corbyn van 2015 tot 2019 zaten vol montages en verdraaiingen. Labour-politici die Corbyn verdedigden werden niet geïnterviewd maar verhoord als beschuldigden. Labour-parlementsleden tegen Corbyn kregen daarentegen altijd een ‘evenwichtige’ behandeling. 

Die vooringenomenheid werd breed uitgesmeerd in de documentaire Is Labour Antisemitic (onder Corbyn). Deze werd geregisseerd door journalist John Ware in juli 2019, een man met een openlijk pro-zionistische reputatie. Daarin werd verdraaiing en montage van getuigenissen tot een nieuwe kunstvorm verheven. Zo bleken anonieme getuigen betaald te zijn door de Israëlische ambassade. Getuigenissen van Britse Joden die hun steun voor Corbyn uitdrukten werden verknipt.

Partijvoorzitter Jeremy Corbyn diende toen een klacht in tegen de BBC. Zijn juridische team stelde een rapport op waarin ze verzekerden dat ze deze zaak zouden winnen. Maar toen Keir Starmer partijvoorzitter werd, was het een van zijn eerste beslissingen om deze klacht onmiddellijk in te trekken en zelfs een schadevergoeding aan de BBC te betalen.

De BBC voor de status-quo

De BBC is altijd een verdediger geweest van de sociaaleconomische status-quo, vanaf de eerste dag van zijn oprichting. In 1926 woedde een grote stakingsgolf door het land. De BBC (toen nog alleen radio) hield zich ‘neutraal’. 

Dat kwam erop neer dat de berichtgeving werd overspoeld door commentatoren die ruim tijd kregen om ‘onverantwoord gedrag’ van de ordeverstoringen aan te klagen. Opnames van de woordvoerders van de stakende vakbonden werden verknipt, ingekort en gemonteerd. 

Elk politieoptreden werd weergegeven als ‘het vrijwaren van de openbare orde’ en de ‘rule of law’. Politiegeweld was altijd een reactie op stakersgeweld, nooit omgekeerd. Looneisen waren ‘economisch destructief’ en ‘sociaal ongewenst’. Dat laatste werd ruim geïllustreerd met geselecteerde korte gesprekken waarin mensen op straat zich beklaagden over de hinder die werkonwillige stakers veroorzaakten.

Mijnstakingen, Noord-Ierland, Irak, Assange

Tijdens de grote mijnstaking van 1984-1985 werden beelden van chargerende politiecordons gemonteerd na beelden van weglopende stakers. Dit gaf de indruk dat de politie reageerde op toestormende hooligans. Later onderzoek wees uit dat de betogingen door politie-infiltranten werden geprovoceerd om geweld uit te lokken.

De racistische vooringenomenheid van de Britse zender tegenover Ieren in het algemeen, en Noord-Ierse katholieken in het bijzonder, is eveneens ruim bestudeerd en bewezen.

In 2003 speelde de BBC daarnaast een essentiële rol in het verspreiden van de mythe door eerste minister Tony Blair van de massavernietigingswapens in Irak. De grootste vredesbetoging ooit in de Britse geschiedenis tegen de oorlog in Irak werd daarentegen met gemonteerde beeldfragmenten geminimaliseerd en in de begeleidende commentaren werden de organisatoren verdacht gemaakt.

De zender schaarde zich ook volledig achter het discours van de regering om journalist Julian Assange jarenlang achter de tralies te houden. Hierbij ging de zender zelfs verder dan montages en verdraaiingen. Het bleef regelrechte leugens verspreiden over Assange en WikiLeaks. En ook later zijn die nooit ingetrokken.

Pro-Israël

Meer recent is de BBC-berichtgeving over de genocide in Gaza een tekstboekvoorbeeld van vooringenomen, selectieve verdraaiing van de feiten. De montage van beelden laat zowat elke dag weg wie de daders zijn van ‘het geweld’. Mensen sterven door ‘hongersnood’, opnieuw zonder dader. De Palestijnse bevolking in Gaza krijgt nog steeds onvoldoende noodhulp, zonder dat de oorzaak wordt vermeld: de bezetting door het Israëlische leger.

Meerdere onderzoeksinstellingen hebben die vooringenomenheid al aangetoond. Geen enkele van die rapporten kreeg zendtijd van de BBC. Het meest recente is het onderzoek door het Centre for Media Monitoring (CMM). Dat centrum publiceerde op 16 juni 2025 zijn rapport BBC On Gaza-Israel: One Story, Double Standards. Dat onderzoek toont een systematische vooringenomenheid van de zender tegen de Palestijnse bevolking in Gaza.

Palestijnse doden krijgen nooit dezelfde aandacht als gedode Israëlische soldaten, ook al is het aantal slachtoffers meer dan 34 keer groter aan Palestijnse kant. Het woordgebruik is bovendien extreem selectief. De woorden ‘slachtpartij’ en ‘slachtoffers’ worden 18 maal meer gebruikt voor Israëlische doden dan voor Palestijnen, ‘moord’ 220 maal meer voor Israëli’s. 

De BBC heeft sinds 7 oktober 2023 meer dan 100 maal met commentaren de stelling van genocide ontkracht, zonder daarbij de vonnissen van het Internationaal Gerechtshof te vermelden en zonder één vermelding van de genocidale verklaringen door Israëlische politici. Pro-Palestijnse stemmen die tijdens live-interviews het woord ‘genocide’ gebruikten, werden meer dan 100 maal onderbroken of het woord werd ontnomen.

De BBC zond in het laatavondnieuws een korte samenvatting met eigen commentaar uit van het Zuid-Afrikaanse pleidooi tegen Israël voor het Internationaal Gerechtshof in 2024. Maar de volgende dag zond de BBC het pleidooi van de Israëlische advocaten integraal live uit zonder begeleidende commentaar.

In diezelfde periode zond de BBC 2.350 verklaringen uit van Israëlische woordvoerders zonder kritische bevraging, terwijl 1.085 Palestijnse woordvoerders voortdurend werden onderbroken met ‘kritische’ vragen. Presentatoren en commentatoren gaven op radio en tv 11 keer meer het Israëlische perspectief weer dan het Palestijnse – dat bijna steeds in duo met een Israëlische tegenstem werd vertoond, terwijl talrijke Israëlische woordvoerders wel alleen het woord kregen.

Raffi Berg

In het geval van Israël doet de BBC in feite nog nauwelijks enige moeite om zijn vooringenomenheid te verbergen. De hoofdredacteur van de website van BBC Middle East is Raffi Berg. Deze man verklaart openlijk zionist te zijn en een bewonderaar van de staat Israël: “Ik ben fier op wat de Mossad doet, dat geeft me kippenvel. Ik ben lid van hun ‘circle of trust’.”

Deze radicale zionist en BBC News-journalist heeft een klacht ingediend tegen The Guardian-columnist Owen Jones voor zijn DropSite-artikel The BBC is in crisis – for all the wrong reasons. Jones sprak voor dat artikel met dertien BBC-journalisten die hem uitlegden hoe de BBC systematisch vooringenomen bericht over Palestina, Gaza en de genocide.

Hij weet uiteraard dat hij dat proces ooit zal verliezen. Daar zal enige tijd overheen gaan, die goed kan worden gebruikt voor propaganda. Hij kan er op rekenen dat een uiteindelijk negatief vonnis nauwelijks enige aandacht zal krijgen van zijn werkgever BBC (en van de andere mainstream media).

De BBC is een baanbrekende openbare zender op veel vlakken, maar in geen geval over politiek, sociale strijd en buitenlands beleid. Toch is de BBC voor de concurrenten van de commerciële media de gebeten hond. Het ‘lekken’ van dit rapport moet in die context gezien worden. 

Prescott, de auteur van het rapport, is geen neutrale observator. Hij is een rechtse lobbyist die zich via het bedrijf Hanover Communications honderdduizenden dollars laat betalen voor advies aan grote technologische en mediabedrijven in de VS. Onder andere aan Oracle, eigendom van miljardair en fanatiek zionist Larry Ellison. Dit bedrijf zette zich in 2020 intensief in om de verkiezingsnederlaag van Trump ongeldig te laten verklaren. Zijn bedrijf adviseert ook Apple, Meta (Facebook) en Paramount.

Wat de mediatycoons uiteindelijk willen bereiken, is een medialandschap dat 100 procent pro-Israël, anti-vakbond en antisociale strijd is en waar klimaatactivisme volledig als ‘binnenlands terrorisme’ wordt weggezet. Pro-Palestijnse stemmen worden in dat ideale medialandschap niet langer selectief aangevallen, hun stem komt gewoon niet meer aan bod.

Met deze aanval vanuit rechtse kringen en hun mediamoguls gaat de BBC nog meer ten dienste staan van de grote bedrijven, de status quo van de economische politiek en het agressieve buitenlandse beleid van de Britse regering. Het was al erg, het wordt nog erger.

Daar gaat de recente aanval op de BBC over. Zoals Owen Jones het kernachtig samenvat: “De BBC is in crisis – voor alle verkeerde redenen.”