In heel Europa voeren vredesactivisten acties tegen wapenbedrijven die collaboreren met de militaire industrie in Israël en de genocide in Gaza. Zij nemen de verantwoordelijkheid die de regeringen van de EU-lidstaten weigeren te nemen. Het bedrijf OIP Sensor Systems in Oudenaarde is een klein maar essentieel onderdeel van het Israëlisch wapenbedrijf Elbit Systems.
Sinds het begin van de Israëlische aanval op Gaza hebben acties in Europa tegen de wapenindustrie een hoge vlucht genomen. In Groot-Brittannië gingen beelden viraal van activisten die wapenfabrieken van het Israëlische bestormden. In België blokkeerden vredesactivisten op 4 maart 2024 de toegang tot het bedrijf OIP Sensor Systems in Oudenaarde, een dochteronderneming van Elbit Systems, een van de grootste Israëlische wapenproducenten. Waarom is dit bedrijf zo belangrijk voor Israël? Waarom koos het voor een vestiging in België? En welke rol speelt de Belgische tak in Elbits economie?
Tot 1967 was Israël sterk afhankelijk van buitenlandse wapenleveranciers, vooral Frankrijk. Maar na de Zesdaagse Oorlog (1967) en het daaropvolgende Franse wapenembargo tegen Israël, besloot de Israël om zijn militaire autonomie te vergroten.
Er werden enorme investeringen gedaan in onderzoek, ontwikkeling en bouw van een eigen wapenindustrie. Dit leidde tot de productie van onder meer Kfir-gevechtsvliegtuigen, Gabriel-raketten en Merkava-tanks. Tegen de jaren 1980 werkten er 65.000 mensen in de Israëlische defensiesector, goed voor 20% van de industriële arbeidsmarkt.
Israël begon ook wapens te exporteren, wat niet alleen economisch voordelig was, maar ook als diplomatiek instrument diende. Het boek Israel’s Global Reach: Arms Sales as Diplomacy van Aaron S. Klieman legt uit hoe Israël wapenexport gebruikte om allianties te smeden, zelfs met autoritaire regimes en landen onder sancties, zoals het apartheidsregime in Zuid-Afrika.
Toch stonden er grenzen op de expansiedrift van de Israëlische wapenindustrie. Het land bleef afhankelijk van geïmporteerde onderdelen en technologie, vooral uit de VS. Er was spionage nodig om toegang te krijgen tot Amerikaanse militaire technologie. Economen betwistten bovendien de kosteneffectiviteit van de enorme overheidsinvesteringen in defensie.
Elbit Systems
Terwijl de Israëlische defensie lange tijd werd gedomineerd door de overheidsbedrijven IAI en Rafael, groeide het in 1966 opgerichte Elbit Systems uit tot een belangrijke privé-speler. Het bedrijf specialiseerde zich in drones, communicatiesystemen en bewakingstechnologie en werd een belangrijke leverancier voor het Israëlische leger.
Elbits groeistrategie draaide om de overname van gespecialiseerde techbedrijven en de toegang tot nieuwe markten, zoals de VS, Groot-Brittannië, Australië, India en Brazilië.
Waarom België? Overname OIP Sensor Systems
In 2003 kocht Elbit het Belgische bedrijf OIP Sensor Systems dat gespecialiseerd is in optronica (infraroodcamera’s, nachtzichtkijkers, richtsystemen). Deze overname paste in Elbits strategie om technologische knowhow te verwerven. België heeft immers een sterke traditie in de ontwikkeling van hoogtechnologische optische systemen. Ook gaf dit Elbit toegang tot Europese defensiecontracten. België is een NAVO-lid en een strategische hub en omzeilde het bedrijf exportbeperkingen naar Europa, met resultaat.
In 2007 verkreeg Elbit een contract van €44,8 miljoen om de Belgische Piranha III-pantservoertuigen uit te rusten met afstandsbediende wapensystemen en in 2015 sloot het een akkoord van $150 miljoen voor digitale soldaatsystemen in de Benelux.
België blijft samenwerken met Elbit, ondanks de oorlog in Gaza. Defensie kocht 109,5 ton munitie van IMI Systems (een Elbit-dochter) en een Piranha-voertuig bij een Israëlisch bedrijf. Blijft de vraag, waarom Israëlische wapens kopen?
Israël kan zijn wapens en bewakingstechnologie ‘uittesten’ in de bezette Palestijnse gebieden, die als laboratorium dienen, zoals dat wordt beschreven in het boek The Palestine Laboratory van Antony Loewenstein. De bewakingssystemen van Elbit werden eerst ingezet langs de illegale Israëlische apartheidsmuur en werd daarna aangekocht door de VS voor de grens VS met Mexico.
België, schakel in de oorlogsmachine van Israël
De Belgische tak van Elbit, OIP Sensor Systems, is geen onschuldige high-tech bedrijf maar een strategisch onderdeel van Israëls militaire industrie. Het biedt Elbit technologische expertise in optronica, toegang tot Europese defensiecontracten en politieke legitimiteit door zijn lokale vestiging.
De acties van activisten tegen OIP zoals de blokkade van 4 maart 2024 tonen aan dat burgers steeds vaker zelf ingrijpen, als protest tegen de medeplichtigheid van Europese regeringen aan de genocide in Gaza.
Dit is een samenvatting van het artikel OIP et l’industrie de l’armement israélien van voor GRESEA en Mirador.