Wie Bart De Wevers UGent-toespraak op 7 oktober hoorde, kan denken dat massaal betogen op 14 oktober nutteloos is. Maar historicus De Wever weet beter. Naast hubris en diepe minachting voor wie het niet 100 procent met hem eens is, drijft hem en N-VA vooral angst voor uw sociale actie.
De boodschap van premier Bart De Wever tijdens zijn openingscollege aan de UGent op 7 oktober liet er geen twijfel over bestaan: er is geen alternatief voor de zware sociale inleveringen die zijn regering plant. Hij gaf die lezing op uitnodiging van zijn ideologische kompaan professor politieke wetenschappen Carl Devos.
Nieuw is het allemaal niet. Brits eerste minister Margaret Thatcher ging hem al vooraf met de uitspraak ‘There is no alternative’ (TINA). Zij zei dit voor het eerst op de Conservative Women Conference van 21 mei 1980. Ook toen was die uitspraak niet origineel. Ze werd reeds in de 19e eeuw ingezet door liberale denkers, die toen pleitten om elke strijd voor sociale rechten de pas af te snijden.
Later werd de slogan opgepikt door Britse eerste minister David Cameron en door Duits Bondskanselier Angela Merkel in 2010, door toenmalig IMF-directeur Christine Lagarde en door toenmalig Frans eerste minister Jean-Marc Ayrault in 2013.
Dat er in werkelijkheid heel wat alternatieve pistes zijn om uit de economische crisissen te raken weten al deze politici als geen ander. De bedoeling van dit soort slogans is het creëren van een perceptie, waarbij debatteren over mogelijke alternatieven overbodig wordt gemaakt.
Er is wel een alternatief: de rijkentaks
Dat alternatief was reeds bekend in de jaren 1980 en is nog steeds hetzelfde: het geld halen bij zij die, dankzij zware sociale inleveringen, dalende koopkracht en hardere werkomstandigheden fortuinen vergaren. Hen dwingen hun fair deel van de belastingen te betalen is een kwestie van gezond verstand. Je zou kunnen stellen dat er voor een rijkentaks ‘geen alternatief’ is – Tax the Rich (TTR) in plaats van TINA.
Het pushen van het TINA-idee heeft naast het doden van het debat een tweede bedoeling: ontmoedigen. Elk verzet is nutteloos. Alles ligt vast. Het kan immers niet anders. Blijf thuis, consumeer – voor zover dat nog kan en vooral wordt een passief burger die alles ondergaat.
De zelfzekerheid die De Wever uitstraalt tijdens zijn lezingen – en in heel zijn politieke loopbaan – wordt niet alleen gedreven door hubris en haat van iedereen die het niet 100 procent met hem eens is. Er zit nog een ander gevoel achter waar hij het liefst niet over wil hebben.
Historicus (of wat daar van overblijft) De Wever weet dat sociale strijd wél werkt, dikwijls traag, met stappen vooruit en achteruit, maar ze werkt altijd. Dat merk je niet altijd op korte termijn.
Hoewel, dat De Wever de beslissing over de begroting een week heeft vooruitgeschoven heeft als bedoeling de vernietigende hamer pas te laten vallen na de betoging van 14 oktober.
De Wever weet dat sociale strijd wél werkt
De Wever en zijn partijkompanen beseffen dat de kans om hun neoliberale nieuw-feodale model op te leggen groter is dan ooit. Hier dromen ze al jaren van. Tegelijkertijd beseffen ze ook dat de tijdspanne om die droom te verwezenlijken niet groot is. Hij heeft voor die TINA-droom alle mainstream media mee. Wie de genant sycophantische (zoek het woord zelf even op) commentaren in de grote media heeft gevolgd beseft wat ik bedoel.
De toespraak van Gent heeft ook tactische bedoelingen. De Wever legt de hakbijl zo ver ‘vooruit’ dat hij ‘toegevingen’ kan incalculeren die hij zijn noodzakelijke regeringspartners Vooruit en CD&V kan gunnen, om uiteindelijk te landen waar hij altijd al wilde eindigen. Het is een aloude tactiek van rechts zolang sociale strijd bestaat sinds de 19de eeuw.
De Wever beseft als geen ander dat die sociale strijd roet in het eten kan gooien. De Wever zal er de komende dagen alles aan doen om de indruk te wekken dat hij niet onder de indruk is van dat sociaal verzet. Dat is schijn. Hij is daar zeer bang voor. Dat moeten al zijn toekomstige slachtoffers goed beseffen. De federale regering onder zijn leiding is bang van u.