Meer dan 7 miljoen mensen in de hele VS trokken op 18 oktober de straat op onder de leuze ‘No Kings’. Hun boodschap is helder: geen gekroonde leiders in een democratie, wél rechten, jobs en publieke diensten die werken.

Er was niet één megamars op zaterdag 18 oktober maar nationwide gingen op duizenden plekken mensen massaal de straat op tegen het beleid van president Trump. Meer dan 7 miljoen Amerikanen namen in alle vijftig deelstaten en in alle grote en kleine steden deel aan vreedzame protestmarsen onder de slogan ‘No Kings’.

Volgens de organisatoren vonden er die dag in totaal ongeveer 2.700 acties plaats. Het netwerk rond ‘No Kings’ kiest bewust voor een open, gedecentraliseerde aanpak in samenwerking met lokale gastorganisaties en een focus op geweldloosheid.

De slogan ‘No Kings’ grijpt terug naar de anti-monarchale geest van de Amerikaanse Revolutie en legt een duidelijke lat: macht is verantwoording schuldig. Geen leider staat boven de wet, geen partij boven de samenleving.

In amper vijf maanden tijd slaagt deze organisatie erin twee historische actiedagen te organiseren. Op 14 juni 2025 kwamen reeds meer dan 5 miljoen Amerikanen op straat. Dit was op dezelfde dag dat Trump zijn eerste militaire parade hield in Washington.

Met zijn autoritaire beleidsbeslissingen en ophitsende retoriek zijn president Trump en zijn medestanders in de Republikeinse Partij erin geslaagd hun grootste vrees waar te maken: massaal vreedzaam protest van miljoenen gewone Amerikanen. De eigen voorspellingen dat het om gewelddadige antifa-betogers zou gaan, is op deze actiedag uiteengespat als de vulgaire leugen die ze is.

Deze protesten focussen op drie aspecten van het beleid van Trump, die door de betogers gezien worden als drie samenhangende onderdelen van één geheel: het autoritaire bewind van president Trump.

Drijfveren

De protesten van 18 oktober brachten een brede onvrede samen. Ze verzetten zich tegen de aantasting van democratische rechten, in het bijzonder de aanval op de vrijheid van meningsuiting en tegen Trumps autoritaire machtsgreep. Ze verzetten zich ook tegen het inzetten van soldaten van de Nationale Garde in de steden.

Trump concentreert zich op steden en staten die worden bestuurd door de Democratische Partij, vooral op steden die dankzij proactief, minder repressief beleid erin slagen de criminaliteit in te perken. Trump en zijn adviseurs ontkennen volledig die feiten en statistieken.

Wat vooral Trumps woede wekt, is het protest van lokale overheden tegen de razzia’s en massadeportaties van het agentschap Immigration and Customs Enforcement (ICE). Zo steunt bijvoorbeeld het stadsbestuur van Chicago lokale buurtcomités om zich te organiseren tegen ICE-razzia’s.

De betogers verzetten zich daarnaast tegen de ontslaggolven bij de federale overheidsdiensten. Tegen de afbouw van de sociale zekerheid en de gezondheidszorg. Volgens de manifestanten gaat de buitenlandse oorlogspolitiek ten koste van de sociale budgetten, een geluid dat we ook in de EU en in eigen land herkennen.

Ook het geweld in Gaza – door vele betogers benoemd als genocide – stond centraal. Doorheen de menigtes golfden Palestijnse vlaggen en Palestijnse keffiyehs (sjaals). Op veel plekken kregen pro-Palestijnse organisatoren het woord op de podia en legden zij de link tussen binnenlandse onderdrukking en het imperialisme van hun land.

Minimum of begin?

Deze massale opkomst is met andere woorden een echte opsteker. Toch is er ook kritiek te horen dat het geheel teveel de stempel draagt van de Democratische Partij, de andere machtspartij. De Democratische leden van het federale Congres bieden namelijk nauwelijks weerwerk tegen het beleid van Trump.

Democratisch verzet komt van de lokale afdelingen en van de verkozenen op lagere niveau’s. Zo is Democraat Zohran Mamdani, lid van het Congres van de deelstaat New York, momenteel kandidaat burgemeester van New York City. Tijdens de mars in New York City droegen meerdere betogers borden met zijn naam.

Volgens de peilingen maakt hij grote kans om die verkiezingen op 4 november te winnen. Dit in een stad met 8,5 miljoen inwoners, die wereldwijd symbool staat voor het kapitalistisch systeem. Hij heeft reeds verklaard als burgemeester de politie van zijn stad te verbieden om mee te werken aan de razzia’s van ICE.

Daarnaast focust het thema ‘America has no Kings’ wel op de autoritaire trekken van Trump, maar zegt nog weinig over de imperialistische agenda en de oorlogszucht van Trump, terwijl net die kwesties de sociale agenda bepalen. Het protest zegt ook niets over het gebrek aan een echt alternatief in de Democratische Partij.

Sterktes en zwaktes

De kracht en het groeipotentieel van de beweging ‘No Kings’ zit in zijn spreiding over het hele immense grondgebied van de VS en zijn herhaalbaarheid. Duizenden knooppunten, een lage instapdrempel en herkenbare taal.

Dat laat ruimte voor plaatselijke thema’s: de te hoge huurprijzen en het gebrek aan sociale woningen, de lage lonen, het steeds meer brutale politie-toezicht en de gebrekkige toegang tot zorg. Kritiek op het nationale beleid wordt lokaal ingevuld, wat het protest zeer herkenbaar maakt voor de mensen.

De beweging leunt op geweldloosheid en op burgerlijke ongehoorzaamheid. Dat maakt massale deelname mogelijk en zet de machthebbers moreel onder druk.

Zonder duidelijke eisen-lijst riskeert deze volksenergie echter richting te verliezen. Morele verontwaardiging is een goed startpunt, maar vereist verdere invulling. Boosheid alleen verandert geen begroting.

Er is overigens ook wat kritiek op de samenstelling van de deelnemers. Zij zijn overwegend wit, ouder en leven in de randstad. Etnische minderheden, die nochtans zwaar worden getroffen door het beleid, zijn amper aanwezig. Dat kan deels worden verklaard doordat de manifestaties overdag op een weekdag doorgaan en migranten en minderheden zich geen halve dag vrij kunnen veroorloven, of riskeren.

Ook de deelname van vakbondsactivisten is eerder beperkt, al is het beleid van president Trump bijzonder antisociaal, door zijn verdere inperkingen van de lonen en de versoepeling van normen voor arbeidsuren en werkomstandigheden voor de grote bedrijven

Wil deze beweging jonger worden, diverser en meer mensen aantrekken die van een karig loon leven, dan moeten arbeiders en onderdrukte groepen in de samenleving er een leidende rol in krijgen. Pas dan kan hun macht van symbolisch naar materieel verschuiven.