Terwijl alle aandacht gaat naar Libië, Egypte, Israël, Syrië, Irak, Iran en Afghanistan, let haast niemand op de nieuwe beleidsintenties van Obama in het Verre Oosten. Het ziet er naar uit dat een nieuwe Koude Oorlog in de maak is waarbij China de nieuwe boeman van dienst gaat worden.
Obama stelt de Aussies gerust
Half november 2011 bracht president Barack Obama een bezoek aan een aantal landen in het Verre Oosten, waaronder Australië en Indonesië de voornaamste waren. Daar was hier in de massamedia nauwelijks aandacht voor. Op het eerste zicht lijkt er inderdaad niets bijzonders aan de hand.
De enige directe concrete gevolgen van dat bezoek zijn de afspraak om in 2012 250 mariniers te stationeren in Darwin, in het noorden van Australië en de verkoop van 24 F-16-gevechtsvliegtuigen aan Indonesië. Het militaire akkoord met Australië voorziet een plan om die aanwezigheid geleidelijk op te voeren tot 2.500 mariniers.
Daarnaast was er ook het bezoek van Obama’s minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton aan een aantal landen in de regio waarbij vooral het bezoek aan Myanmar opviel. Het is inderdaad 54 jaar geleden dat een zo hoog geplaatste vertegenwoordiger van de VS dit land bezocht. Het bezoek van Clinton aan de Filipijnen viel daarbij nauwelijks op, maar was eigenlijk relevanter, omdat het de intenties van de VS in de regio explicieter stelde.
China wordt terug de boeman
De Filipijnen hebben reeds lang een territoriaal dispuut met China over eilanden in de Zuid-Chinese Zee. ‘Zuid-Chinese zee’ is de internationaal aanvaarde naam. Toch had Clinton het in haar toespraak over het ‘dispuut’ in de ‘West-Filipijnse zee’ (zoals die zee alleen in de Filipijnen wordt genoemd).
Dat kan triviaal lijken maar is het niet. Het gaat officieel enkel over een dispuut voor visrechten. De Filipijnse marine blokkeert Chinese vissersboten in een deel van die zee, onterecht volgens China. Die zee is echter cruciaal voor China onder andere voor de aanvoer van petroleum uit het Midden-Oosten die nog steeds met tankers gebeurt, maar ook voor de steeds maar aangroeiende handel van dit land. Bovendien, de Filipijnen hebben ook historische territoriale disputen met Maleisië, Indonesië en Vietnam. Daar sprak Clinton met geen woord over.
Dit is meer dan een ‘handelsakkoord’
Obama sloot bij zijn bezoek een nieuw handelsverdrag met negen landen in de regio. Op 17 november 2011 gaf Obama een speech voor het Australisch parlement die er niet om loog. Hoewel hij in die speech woordelijk bevestigde wat hij in januari 2011 nog aan China had beloofd, namelijk dat de VS goede relaties wil met China, was die speech niet meer of niet minder dan de aanzet voor een nieuwe koude oorlog met datzelfde land. China liet zich dan ook niet onbetaamd in haar reactie.
De VS zit inderdaad met een ‘probleem’ in de Stille Oceaan. Onder andere door de zware inspanningen (en de daarmee samengaande economische achteruitgang van het land in Irak en Afghanistan heeft het land de rol moeten lossen – maar ook de toenemende de-industrialisering van de VS sinds de jaren zeventig speelt daarin een rol). Sinds enkele jaren reeds heeft China dus vrij spel en is het land de dominante economische actor in de regio geworden.
Met zijn recente speech heeft Obama de ideologische bondgenoten van de VS in de regio gerustgesteld. De bezuigingen op defensie zullen niet ten koste gaan van de militaire aanwezigheid van de VS in het Verre Oosten.
Australië, trouwe bondgenoot van het Westen
Bij de regering van de Australische eerste minister Julia Guillard klinkt dit als muziek in de oren. Zij wordt met die speech immers bedankt voor de vlotte en onkritische medewerking van Australië aan de beleidskeuzes van de VS in Irak en Afghanistan. Guillard leidt een Labor-regering die een binnenlands gematigd neoliberaal beleid combineert met een brutaal neoliberaal buitenlands beleid. Het Australisch leger blijft onder haar regering deelnemen aan de oorlog in Afghanistan.
Toen de onthullingen van WikiLeaks aantoonden dat ook de regering van haar voorganger (en partijgenoot) Kevin Rudd wist dat er van massavernietigingswapens in Irak geen sprake was, noemde zij WikiLeaks-stichter en Australisch burger Julian Assange een misdadiger. Dat blijft ze ook vandaag volhouden ondanks het feit dat een op haar verzoek uitgevoerd gerechtelijk onderzoek heeft aangetoond dat Assange geen enkele Australische wet heeft gebroken. Zij weigert zich ook uit te spreken tegen de doodsbedreigingen aan Assange.
Een keuze voor confrontatie, tegen samenwerking
Een bikkelharde dame dus. In plaats van de economische banden met China aan te halen, kiest Australië samen met de VS voor de confrontatie. Op korte termijn zal dit het eiland (of beter gezegd het continent) Australië zeker geen windeieren leggen.
De VS wil ook de militaire samenwerking met Singapore, Thailand en Vietnam opdrijven. Voor die eerste twee is dat een voortzetting van een alliantie die al sinds 1945 stand houdt. Met Vietnam is dat nieuw. Vietnam is altijd een historische vijand geweest van de VS … maar ook van China.
Ironisch genoeg was dat iets wat de VS altijd ontkende tijdens de oorlog in Vietnam: de regels van de politiek correcte propaganda schreven toen immers voor dat China en de Sovjet-Unie communistische bondgenoten waren van Noord-Vietnam en van de Zuid-Vietnamese guerrilla. Een argument op zijn kop draaien, daar halen de VS-regeringen echter hun neus niet voor op als dat hen zo uitkomt. Vandaag wordt Vietnam dus een bondgenoot (als het lukt, want een afspraak met Vietnam is allesbehalve zeker).
China is terecht bezorgd
China heeft goede redenen om zich over die vernieuwde inzet van de VS in de regio druk te maken. Nauwelijks tien jaar geleden was China weliswaar al aan zijn spectaculaire economische groei begonnen. Het land gebruikte toen echter maar 3,3 miljoen vaten ruwe olie per dag waarvan ongeveer 1,7 miljoen vaten werden ingevoerd, voor het merendeel via pijpleidingen over land. In 2008 verbruikte China echter al 7,8 miljoen vaten per dag. De verwachting is dat dit nog zal stijgen tot 13,6 miljoen vaten per dag in 2020 en tot 16,9 in 2035.
De VS blijft koste wat het kost zweren bij petroleum
De VS verbruikte in 2001 zo een 19,6 miljoen vaten per dag waarvan er 10,6 werden ingevoerd (onder andere uit Venezuela). De VS spant zich in om voor hun toenemende invoerbehoeftes meer en meer beroep te gaan doen op oliebronnen in de poolgebieden, op diepzeeboringen in de Atlantische Oceaan en op ‘fracking’ grondboringen in Canada en een aantal noordwestelijke deelstaten.
Het ‘fracking’ boorprocédé voor winning van olie uit zanderige teerlagen is extreem vervuilend (er zijn enorme hoeveelheden water voor nodig dat na gebruik zwaar vervuild terug in de bodem wordt gepompt), maar boringen in de poolgebieden en diepzeeboringen houden eveneens zware ecologische risico’s in (zoals al gebleken is uit het olielek in de Golf van Mexico – overigens een ramp waar je nog nauwelijks iets over hoort in de massamedia, maar waar de catastrofale gevolgen er niet minder voor zijn).
China wordt in het nauw gedreven
China heeft niet bepaald een ecologisch bewust regime, maar kan de keuzes die de VS heeft niet maken en zal meer en meer afhankelijk worden van olie-import via tankers over zee. Het land bouwt dan wel peperdure pijpleidingen naar Rusland en de Centraal-Aziatische republieken maar zelfs in de meest positieve prognoses gaat dat slechts goed zijn voor een steeds kleiner wordend deel van hun importbehoeftes.
Door dus nu de banden zo strak aan te halen met landen die China omsingelen en zijn militaire aanwezigheid in de regio op te voeren, zal de VS China dwingen ook zijn militaire inspanningen op te drijven. Die zullen onder andere gaan naar de uitbouw van een zeemacht.
China mag dan wel een wereldmacht zijn op gebied van kernwapens en landleger, qua zeemacht is het nog steeds een kleine speler tegenover de VS. China is niet van plan zijn toevoer van olie over de Zuid-Chinese zee te laten afsnijden. De uitbouw van een grote zeemacht is dan de enige optie.
Een nieuwe wapenwedloop
Een nieuwe wapenwedloop is dus in de maak in het Verre Oosten. Dit dreigt een herhaling van de vorige koude oorlog met de Sovjet-Unie te worden. Naast de hernieuwde dreiging van nieuwe militaire confrontaties houdt dit ook een nieuwe dreiging van een kernoorlog in zich. Maar zelfs als het niet zover komt, dreigen nog andere rampen. Olieboringen in de poolgebieden, in de diepe zee en in de teerzandgebieden zullen onvermijdelijk ecologische catastrofes met zich meebrengen.
Ook hier toont Obama aan wat hij altijd al geweest is: een president van het systeem, een president die de belangen van de grote bedrijven en de economische elite van zijn land ter harte neemt en daar al de rest voor laat wijken. Laten we echter niet vergeten dat hij ook spreekt voor de economische elites van de Europese Unie.
(Die Europese elite is ondertussen met een gelijkaardige strijd bezig. Het verplicht inschrijven van neoliberale doctrines in de grondwetten van de EU-lidstaten is immers niet meer of niet minder een poging om elk sociaal verzet van de toekomst in de kiem te smoren.)
Propaganda en werkelijkheid
Beeld je even het volgende in. China heeft een enorme zeemacht die regelmatig manoeuvres uivoert voor de Amerikaanse oost- en westkust en in de Golf van Mexico. China sluit militaire verdragen met Canada, Mexico en de meeste Caribische eilandstaten. De VS reageert daar op door ook een zeemacht uit te bouwen. Utopie? Nee, de realiteit, alleen heb ik de namen van de landen omgewisseld.
De propagandisten van het systeem in Washington, Londen, Parijs en Brussel hebben hun weergave van de ‘feiten’ al klaar liggen. Binnen enkele jaren zal men beginnen schrijven over de ’toenemende militiare ambities’ van China. Het ‘rode gevaar’ van de eerste koude oorlog zal het ‘gele gevaar’ worden. Dat het hier over een door het Westen zelf uitgelokte escalatie zal gaan, zal uiteraard geen deel uitmaken van het politiek correcte discours.
Werk aan de winkel
De mensheid kan zich geen tweede koude oorlog of nieuwe ecologische rampen permitteren. Het Amerikaanse en westerse beleid in het Verre Oosten moet nu ontmaskerd worden, niet binnen twintig jaar. Op de hedendaagse massamedia moet de wereldbevolking daarvoor niet rekenen. Dit wordt een strijdpunt voor de nieuwe media.
Ik kan alleen maar hopen dat de alternatieve media van vandaag in belang en slagkracht gaan toenemen. Dat zijn ze aan de mensheid verplicht.