Op maandag 16 september 2019 gaf voormalig Braziliaans president Michel Temer een live tv-interview tijdens het programma Roda Viva van de zender Segunda. Daarin werd hij onder meer ondervraagd over de omstandigheden waarin hij zelf president van Brazilië werd.
Michel Temer was in 2011 voor het eerst verkozen tot vice-president samen met president Dilma Rousseff. Het samengaan van Temer met Rousseff, de opvolgster van president Lula, was een gevolg van het politieke akkoord tussen de Arbeiderspartij PT van Lula en Rousseff met de conservatieve Partido do Movimento Democrático Brasileiro (PMDB, nu Movimento Democrático Brasileiro-MDB) waarvan hij partijvoorzitter was. Ook in 2015 werd hij vice-president onder Rousseff. De PT had de steun van de PMDB nodig voor een parlementaire meerderheid.
In mei 2016 werd Michel Temer president na de afzetting van Rousseff door het parlement. Rousseff werd niet beschuldigd van persoonlijke corruptie maar van begrotingsfraude. Zij had bepaalde schulden geboekt in het volgende begrotingsjaar om het deficit op te smukken voor de verkiezingen van 2015. Het was een tactiek die daarvoor ook al door zowat alle Braziliaanse presidenten was toegepast. Ook Belgische regeringen hebben deze methode toegepast.
Passieve toekijker wordt president?
Tijdens het interview beweerde Temer nu dat hij niet had deelgenomen aan de ‘coup’ tegen Rousseff en er zich zelfs zou tegen hebben verzet. Bovendien beweerde hij in het interview dat hij helemaal niet de bedoeling had zelf president te worden.
Daarnaast stelde hij ook dat het proces tegen Lula voor vermeende corruptie nooit zou hebben plaatsgevonden als Lula kabinetschef van president Rousseff was geworden. Lula zit nu een gevangenisstraf uit van 12 jaar voor het aanvaarden van een luxe-appartement van het bouwbedrijf Odebrecht, in ruil voor bouwcontracten voor Odebrecht bij Petrobras, het oliebedrijf van de Braziliaanse overheid. Internationale waarnemers noemden het proces een politieke schijnvertoning. Rechter Sergio Moro kon geen enkel fysiek bewijs leveren dat het betreffende appartement eigendom was van Lula. Uit gelekte documenten bleek nadien dat rechter Moro vastbesloten was Lula te veroordelen met de specifieke bedoeling hem uit de verkiezingsstrijd van 2018 te houden. Moro is nu minister van Justitie onder president Bolsonaro
In een poging het proces tegen Lula te verhinderen had president Rousseff haar voorganger Lula benoemd tot presidentieel kabinetschef. In Brazilië is dit een functie op ministerieel niveau. Dit zou hem immuniteit hebben gegeven tegen vervolging en de kans om deel te nemen aan de presidentsverkiezingen van 2018. Voor de verkiezingen werd hij in de peilingen als grootste kanshebber gezien. Deze benoeming werd echter onmiddellijk met een ongewoon korte procedure geschorst door het Hooggerechtshof. Door zijn latere veroordeling mocht hij niet deelnemen en de extreem-rechtse Bolsonaro werd president.
Temer gebruikte tijdens het interview zonder enige aarzeling meermaals de term ‘coup’ om de afzetting van Rousseff te omschrijven. Het is echter bijzonder twijfelachtig dat hij zomaar een passieve pion was in de afzetting van Rousseff waardoor hij zelf president werd voor de resterende twee jaar van het mandaat van Rousseff.
Zijn openhartigheid is meer dan waarschijnlijk een tactische zet om zich te beschermen tegen eventuele latere vervolging voor zijn deelname aan de coup. Temer is tijdens zijn presidentschap zelf beschuldigd van actieve corruptie, maar het parlement besliste hem niet te laten vervolgen. Ondertussen is hij echter in ongenade gevallen bij de politieke krachten die Rousseff weg wilden.