Neen, dit is niet de titel die jij enkele dagen geleden in je kwaliteitskrant vond. Maar ik heb er even je aandacht mee getrokken, precies wat titels nu eenmaal beogen. Blijf nog even hangen voor de rest en beslis zelf wat je er van denkt.
De stelling van De Standaard van 7 september in het artikel ‘Festival legt omstreden internationale agenda PVDA bloot’ is dat deze partij ‘blijft worstelen met haar internationale stellingnames’.
De PVDA heeft een programma waar ik dingen in terugvind waar ik achter kan staan en andere dingen dan weer niet. C’est la vie. Wie een partij kent die helemaal zijn/haar gedachtengoed weergeeft, mag het mij komen vertellen. Ze bestaat niet. Maar goed, ‘omstreden’?
Dat partijen meningsverschillen hebben is de normaalste zaak van de wereld. Het is hun reden van bestaan om een eigen maatschappijvisie te propageren. Volgens De Standaard heeft vrijheid van meningsuiting echter beperkingen. Er bestaan blijkbaar aanvaardbare ‘meningsverschillen’ en ‘omstreden’ standpunten.
Critici van deze beperking van de vrijheid van meningsuiting wijzen er graag op dat de andere politieke partijen en de grote media toch ook omstreden internationale agenda’s hebben. Zo wijzen ze op de goede samenwerking van ons land met gruwelijke dictaturen als Saoedi-Arabië, of op de eenzijdige berichtgeving over Palestina (waar De Standaard niet de enige in is).
De gruwels van Saoedi-Arabië en de oorlogsmisdaden van Israël worden niet verzwegen. Ze worden echter gekaderd – geframed heet dat in hip jargon. Ik neem deze twee voorbeelden, maar er zijn er uiteraard veel meer.
In geen enkel geval wordt die steun door de media vertaald naar een suggestie over de betrokken partijen alsof ze door die steun ook dat soort regime in eigen land zouden willen invoeren.
Daarmee zou dan de kous af moeten zijn, want de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. De PVDA steunt Venezuela? Wel, de CD&V, de N-VA, Open VLD steunen Saoedi-Arabië. Allemaal even erge hypocrieten? Niet dus. Er is immers een verschil groter dan de Grand Canyon tussen beide posities.
De niet uitgesproken vingerwijzing die De Standaard ‘verbergt’ in zijn artikel (sorry, ik kon de woordspeling even niet laten) is dat de ‘omstreden internationale agenda’ iets zou zeggen over wat voor maatschappij de PVDA zou willen als ze het voor het zeggen zou hebben.
Er is om te beginnen al iets fundamenteel mis met de onuitgesproken (en volledig onbewezen) vooronderstelling dat ‘steun voor een land’ zou betekenen dat je het met alles wat in dat andere land gebeurt eens zou zijn.
De Standaard heeft de Belgische regering nooit verweten dat ze in eigen land een dictatuur à la Mobutu zou willen vestigen. Net zomin kreeg de toenmalige CVP (de CD&V) het verwijt dat ze in eigen land doodseskaders zou willen invoeren toen de partij het gruwelijke regime in El Salvador van de jaren 1980 bleef verdedigen. Een normaal functionerend mens weet dat dergelijk verband leggen onzin is.
Er is echter meer. Wanneer de PVDA verweten wordt bijvoorbeeld Venezuela te ‘steunen’ – wat zoals hierboven al gezegd werd, een ongenuanceerde veralgemening is van een veel complexer geheel – gaat het hoogstens over morele steun, over politieke uitspraken, vragen aan de regering, bezoeken aan het land.
Morele steun aan ‘regimes’ versus échte steun aan regimes
De machtspartijen van dit land geven veel meer dan morele steun. Ze ‘blijven niet worstelen’ met hun internationale stellingnames.
Zij keuren wapenverkopen aan Saoedi-Arabië goed, nodigen Saoedi-zakenmensen uit in de haven van Antwerpen, weigeren de levering van clusterbommen door Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS aan Saoedi-Arabië af te keuren en vooral, ze kopen massa’s petroleum bij dit gruwelijke regime, dat een buurland al 7 jaar bestookt, met ‘de grootste humanitaire catastrofe van de XXI-ste eeuw tot gevolg’ (dixit de VN).
Een land dat een buurland bestookt? Klinkt bekend.
Het is met andere woorden fundamenteel oneerlijk om morele steun van de PVDA ‘omstreden’ te noemen, maar de enorme economische banden van ons land met gruwelijke regimes niet.
Wie het artikel van De Standaard helemaal leest en niet bij de titel, de intro, de foto, de tussentekstjes blijft hangen, stelt vast dat de krant in feite toegeeft dat de vermelde personen al bij al zeer genuanceerde standpunten vertolken en helemaal niet zo eenzijdig zijn als de framing suggereert.
Ja, OK, maar de PVDA laat met haar keuze van protagonisten toch ook geen tegensprekelijk debat toe? Dat hebben ze dan gemeen met alle grote media. De panels die de laatste tijd op de grote media passeren over klimaatverandering, over de loonindex, over de oorlog van Rusland in Oekraïne zijn exemplarisch. Het zijn ‘tegensprekelijke debatten’ tussen personen die identiek hetzelfde denken, maar breed hun minuscule tactische verschillen uitspreiden.
‘Uiterst-links’ (wat dat ook moge betekenen) mag ook wel eens passeren, maar enkel met een tegenstem. Alleen aan bod komen is een privilege van de grote partijen – in Vlaanderen meer en meer één bepaalde partij.
Zij passen de uitspraak toe van Noam Chomsky: “De slimme manier om mensen passief en gehoorzaam te houden bestaat erin het spectrum van aanvaardbare opinie te begrenzen, maar zeer levendig debat toe te laten binnen dat spectrum – zelfs de meer kritische en dissidente stemmen binnen dat spectrum aan te moedigen. Dat geeft de mensen de indruk dat ze vrij denken aan het werk zien, terwijl ondertussen de vooronderstellingen van het systeem worden verstevigd door de grenzen die aan het debat worden opgelegd.”
Sta me toe bij deze te verklaren dat het betreffende artikel in De Standaard op zijn minst slechte journalistiek is, op zijn ergst platte propaganda.
Men mag bij De Standaard gerust stellen dat deze commentaar toch ook is ingegeven door een aantal vooraannames en ideologische filters.
Het essentiële woord in de vorige zin is ‘ook’. Bovendien, ik ben me er van bewust wat mijn vooraannames zijn en kom daar voor uit. De Standaard verkoopt zich daarentegen als objectief, neutraal, wat manifest niet het geval is.
Deze krant heeft net als alle andere media een ideologische agenda. Daar heeft ze trouwens alle recht op. Waar ze geen recht op heeft is zichzelf te verkopen alsof ze géén ideologische agenda zou hebben.