In de weekendkrant van De Standaard op 23-24 augustus stond een breed artikel met citaten over wat Vlaams minister van onderwijs Zuhal Demir (N-VA) te vertellen had aan de krant over Gaza. De teneur van het artikel gaf de indruk van een standvastige minister. Wie wat dieper graaft ziet echter iets heel anders, dit is electorale berekening, geen principieel standpunt.

Een interview op pagina’s 8-9 van De Standaard (23-24 augustus 2025) met Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) bleek uitsluitend te gaan over onderwijs – haar bevoegdheid – en over de troebele relaties met de federale regering. Er stond niets in over Palestina.

Wat Zuhal Demir verklaard had over Gaza konden lezers afleiden uit tussen aanhalingstekens geplaatste citaten in een artikel op pagina 2-3. Dat artikel begon met een breder citaat dan op de frontpagina: “Als Koerdische, als Vlaams-nationalist vind ik de erkenning van de Palestijnen als volk cruciaal”. Dat is niet helemaal hetzelfde als de frontpagina waar een kortere versie van datzelfde citaat stond: “Als Vlaams-nationalist vind ik de erkenning van Palestina cruciaal”.

Hier werden – al dan niet bewust – twee verschillende zaken door elkaar gehaald. De erkenning van een staat is immers niet hetzelfde als de erkenning van de rechten van een volk. Dat zou een Koerdische zeker moeten weten, een volk dat over vier staten verdeeld leeft.

De hele wereld?

Het artikel begon met een aanname die toont hoe onwetend mainstream Westerse politici zijn als zij naar de wereld daarbuiten kijken: “Hamas is een terroristische organisatie, daar is de hele wereld het over eens.”

In de ‘hele wereld’ erkent de overgrote meerderheid van de VN-lidstaten Hamas als een gewapende verzetsorganisatie. Alleen een kleine wereldminderheid van alle EU-lidstaten, Australië, Canada, Groot-Brittannië, Israël, Japan, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten (goed voor 18 procent van de wereldbevolking) definiëren Hamas als een terreurorganisatie.

Een volgend citaat van Demir: “Ze pleit onomwonden voor een erkenning van de Palestijnse staat onder duidelijke voorwaarden.” Die duidelijke voorwaarden zijn dat de Arabische staten ook Israël moeten erkennen. Zolang Israël een koloniale bezettende staat is, blijft dat echter onmogelijk. Dat weten Demir en de N-VA ook.

Een echte erkenning van Palestina door de Westerse minderheid van de wereldbevolking in september 2025 op de VN-Algemene Vergadering is dus allesbehalve zeker.[1] De overgrote meerderheid van de wereld erkent de staat Palestina trouwens al tientallen jaren. Wat België en het Westen nu stellen te zullen doen, komt slechts neer op het zich uiteindelijk aansluiten bij het standpunt van ‘de hele wereld’.

Wie zijn de mensen ‘zonder macht’?

Volgens Demir moeten we “aan de kant staan van de mensen die op dit moment geen macht hebben”. Daarbij denkt ze in de eerste plaats aan “de honderdduizenden Israeli’s die op straat komen om de gijzelaars vrij te laten, maar ook om deze waanzin, deze oorlog en misdaden tegen de menselijkheid te stoppen”.

Dit zijn burgers met volledig stemrecht, die geen dagelijkse blokkades, fouilleringen en arbitraire aanhoudingen van maanden riskeren. Uit peilingen blijkt dat het overgrote deel van deze betogers de genocide in Gaza zelf niet afkeuren. Wat zij willen is een wapenstilstand om hun gijzelaars vrij te krijgen, waarna de gewone alledaagse bezetting, repressie en kolonisatie voor hen terug kan verder gaan, zoals voor 7 oktober 2023.

Demir sprak met geen woord over de tienduizenden Palestijnse gijzelaars in Israëlische gevangenissen. Dat zijn in het mainstream jargon nog altijd ‘gevangenen’, geen gijzelaars.

Geen economische sancties, voorlopig

“Een grote voorstander van economische sancties, zoals een importban voor producten uit bezette gebieden”, is ze niet. “De erkenning is nodig voor een duurzame oplossing. Je moet altijd nadenken: wie treffen we?”

Voorstanders van de apartheid in Zuid-Afrika weerlegden de toenmalige boycot misprijzend als een actie die alleen de slachtoffers van apartheid zou beschadigen. Net als de zwarte bevolking van Zuid-Afrika zijn het echter de Palestijnen die oproepen tot de BDS-boycot. Over wat de Palestijnen zelf denken heeft Demir blijkbaar geen mening.

Die economische sancties moeten er overigens ook zonder de genocide in Gaza komen. Het is een eis die al jaren wordt gesteld. Nu lijkt het of sancties alleen nodig zijn tegen deze ‘oorlog in Gaza’ (zoals de openbare zender nog steeds labelt).

Oorlogsmisdaden, geen genocide

Demir had het in haar gesprek met De Standaard wel over ‘oorlogsmisdaden’ en ‘misdaden tegen de menselijkheid’. Dat is al een hele stap vooruit in de goede richting. Het woord ‘genocide’ ontbrak echter volledig in haar discours. Dat heeft een reden: genocide erkennen houdt immers de verdragrechterlijke verplichting in ze met alle middelen te voorkomen. Niets doen is dan medeplichtigheid. Dus is er géén sprake van genocide volgens de N-VA.

De meest openlijke westerse zelfwaan kwam op het einde van het artikel: “Van een westers land kun je verwachten dat het niet hetzelfde doet als een terroristische organisatie als Hamas. Maar ik zie het verschil niet meer met wat Netanyahu doet”.

Deze stellingname gaat uit van twee onuitgesproken premissen die als evident worden aanzien, maar dat niet zijn.

Westerse landen gaan volgens Demir in dit citaat niet tekeer als terroristische organisaties? Wat met de naoorlogse geschiedenis van onderdrukking van de onafhankelijkheidsstrijd van de Europese kolonies, 15 jaar lang (in het geval van de Portugese kolonies 25 jaar lang), was dat geen terrorisme? Wat met de vernietiging van alle dijken voor de rijstvelden in het noorden van Korea, wat met de chemische oorlogen in Vietnam, Cambodja en Laos, wat met ‘strategische dorpen’ in Vietnam, en meer recent wat met de gruwel van Afghanistan, Irak, Libië en Syrië?

Bovendien ligt de schuld volgens dit citaat voor wat nu gebeurt alleen bij die ene figuur van Benjamin Netanyahu en zijn extreemrechtse regeringspartners. Zoals hierboven al vermeld, de overgrote meerderheid van de Joods-Israëlische bevolking staat volledig achter de bezetting, de kolonisatie, de etnische zuivering van de bezette gebieden. Wat Netanyahu doet ligt volledig in lijn met alle Israëlische regeringen voor hem sinds 1949. Het discours, het woordgebruik is wel extremer, openlijker, de inhoud is identiek.

Er was heel wat te doen over het recente plan voor uitbreiding van de kolonies om de bezette Westelijke Jordaanoever ter hoogte van Jeruzalem te splitsen. Dat plan ligt echter al op de tekentafel sinds de jaren 1990. Het werd meermaals als chantagemiddel op tafel gegooid bij onderhandelingen, waarbij het niet uitvoeren van dat plan als een ‘toegeving’ werd verkocht.

Terug naar de Vlaams-nationale roots?

Ooit in het prille begin van de N-VA nog onder voorzitterschap van Geert Bourgeois stond de zich Vlaams-nationalistisch noemende partij nog volledig achter het recht op zelfbeschikking van het Palestijnse volk.

Wat de N-VA intern verdeelt is geen principiële kwestie maar een meningsverschil over tactiek. De pragmatisch electoraal denkende fractie staat tegenover de radicaal-rechtse pro-zionistische vleugel die electoraal verlies over heeft voor zijn radicale standpunt.

Deze crisis in de federale en de Vlaamse regering en nu ook binnen de N-VA is er enkel gekomen omdat men bij N-VA, Vooruit en CD&V beseft dat de openlijke steun aan de genocide stemmen zal kosten bij een deel van de eigen kiezers.

Ook al blijft een meerderheid de partij trouw, een minderheid die afhaakt kan zetels die nu nipt werden behaald in gevaar brengen. Daar gaat het discours van Demir over.

N-VA, Vooruit en CD&V denken zich reeds in te dekken voor de tijd dat de genocide in Gaza openlijk zal erkend worden – net als de mainstream media. Die tijd zal er zonder de minste twijfel komen. De vraag is enkel wanneer. Het argument ‘we waren altijd al tegen’ ligt klaar, daarom deze ‘moedige’ verklaringen.

Maar de eindbeoordeling zal kijken naar de manier waarop politiek en media de eerste 20 maanden van deze genocide hebben ontkend, net als naar de manier waarop Israël de voorbije 75 jaar zijn gang mocht gaan en zich zo straffeloos genoeg kon voelen om deze genocide in Gaza te plegen.

Nuchter blijven bij al deze stoere uitspraken is geboden. Deze interne crisis in de Vlaamse en de federale regering is er alleen maar gekomen door de druk van de publieke opinie.

Het enige antwoord is de druk van de publieke opinie blijven opdrijven. Dat kan door op 7 september opnieuw massaal naar Brussel-Noord (om 14 uur) te komen.
Dit is een licht aangepaste herhaling van een Facebookpost van zaterdag 23 augustus.

Note:

[1] Een vraag tussendoor aan de Belgische regering. Zal zij de benoeming steunen van voormalig Duits minister van buitenlandse zaken Annalena Baerbock (Grünen/Bundnis90) tot voorzitter van de VN-Algemene Vergadering voor het werkjaar 2025-2026? Als minister verdedigde zij openlijk het recht van Israël om hospitalen en scholen te bombarderen in Gaza.  Wat denken Vooruit en CD&V daarvan?