Militaire experten VS: “Poetin houdt zich in voor speling bij onderhandelingen”

President van Oekraïne Volodymir Zelensky ontmoette NAVO-voorzitter Jens Stoltenberg in Brussel op 4 juni 2019. Foto: president.gov.ua/CC BY-SA 4:0

FacebooktwitterFacebooktwitter

Volgens ‘anonieme bronnen’ binnen de eigen inlichtingendiensten van de VS meldt Newsweek dat Rusland veel minder schade aanricht dan het zou kunnen. “Bijna alle lange-afstandsaanslagen worden op militaire doelwitten gericht”. Een merkwaardig ‘lek’, dat Poetin allesbehalve goedpraat, maar een en ander wel in een ander perspectief plaatst.

Het bericht in Newsweek werd gepubliceerd op 22 maart en sindsdien nog nauwelijks opgemerkt door de massamedia in de VS en wereldwijd. Op de vraag of het wel betrouwbaar is om berichten te verspreiden op basis van bronnen die anoniem wensen te blijven, kan snel worden geantwoord.

Georkestreerde ‘lekken’

Ga de berichtgeving in de Amerikaanse media na die zich de voorbije jaren met grote stelligheid baseerden op ‘betrouwbare bronnen’ die anoniem wensten te blijven, de lijst is zeer lang. Er is met andere woorden geen reden om deze berichten in het tijdschrift Newsweek niet ernstig te nemen.

Screenshot: newsweek.com

Wat in het bericht in Newsweek opvalt is dat de geciteerde experten op vlak van inlichtingen president Poetin eigenlijk verwijten dat hij zich inhoudt en een sluwe ‘balancerende strategie’ volgt. Poetin is volgens deze analisten zo pervers om slechts net zoveel territorium in te palmen als nodig om een sterke positie te veroveren aan de onderhandelingstafel.

Dat ‘betrouwbare bronnen’ anoniem met de media spreken is uiteraard niet het gevolg van een of andere bezorgdheid van individuele militairen dat het verkeerd loopt. Dit is een typisch voorbeeld van georkestreerde ‘lekken’.

Dat er positieve dingen worden gezegd over de aanpak van Poetin, ook al blijft hij voor het overige de baarlijke duivel, kan er op wijzen dat het Amerikaans leger zelf van oordeel is dat een onderhandelde oplossing toch verkiesbaar is boven verdere escalatie.

Het zou ook kunnen dat binnen het leger interne discussie is over de te volgen lijn en dat niet alle militairen eens zijn met het beleid van hun president om het conflict verder te laten escaleren.

Wat er ook van zij, uit deze analyse komt een beeld van Poetin niet als krankzinnige maniak maar als een berekenend strateeg die zich weet aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden en wel degelijk naar een uitweg zoekt die hij zonder al te veel gezichtsverlies kan aanvaarden.

Kiev houdt stand

Sinds de Russische invasie begon werden tientallen grote en kleine steden en dorpen ingenomen, maar het front voor de hoofdstad Kiev verschuift amper. Ongeveer 6,5 miljoen Oekraïeners zijn uit hun woning gevlucht, ongeveer de helft daarvan naar het buitenland (ongeveer 15 procent van de bevolking). Volgens de VN zijn tot zondag 20 maart ongeveer 700 burgers omgekomen sinds het begin van de invasie.

Het Oekraïense Javelin anti-tankgeschut blijkt zeer effectief (foto van een oefening door het VS-leger). Foto: Public Domain

“De vernietiging is massaal”, volgens een niet bij naam genoemde analist van het Defence Intelligence Agency (DIA), de militaire inlichtingendienst van de Amerikaanse overheid. Het is wat deze persoon aan die vaststelling toevoegt dat de wenkbrauwen doet fronsen.

“De schade die zich voordoet bij een grondoorlog tussen min of meer gelijke opponenten mag de mensen niet blind maken voor wat er echt gebeurt. Het centrum van Kiev werd amper geraakt. In het westen van de hoofdstad zijn volgens de lokale overheid 55 gebouwen beschadigd waarbij 222 mensen omkwamen sinds 24 februari, in een stad van 2,8 miljoen inwoners.”

Een gepensioneerd luchtmachtofficier met gevechtservaring in Irak en Afghanistan voegt daar dit aan toe: “Als we onszelf blijven overtuigen dat Rusland in het wilde weg alles bombardeert of dat het Russisch leger veel minder schade aanricht omdat de troepen niet opgewassen zijn tegen hun taak of technisch onbekwaam, dan zien we het echte conflict niet.”

Op zoek naar onderhandelingsruimte

Ook als er een grote verwoesting aangericht wordt, dan nog houdt het Russisch leger zich volgens deze expert in, zeker voor de aanvallen op lange afstand. Tot zondag 20 maart, na 24 dagen invasie, heeft Rusland 1400 luchtaanvallen uitgevoerd en werden bijna 1000 raketten afgevuurd.  Ter vergelijking, de VS voerden meer luchtaanvallen uit en vuurden meer raketten af op de eerste dag van de invasie in Irak.

Oekraïne en Rusland rond de tafel in Wit-Rusland.
Oekraïne en Rusland rond de tafel in Wit-Rusland. Foto: Xinhua

De overgrote meerderheid van de luchtaanvallen gebeurden boven het slagveld, waarbij Russische toestellen ‘close air support’ leverden voor de grondtroepen. Slechts 20 procent van alle luchtaanvallen waren volgens Amerikaanse experten gericht op militaire luchthavens, kazernes en depots voorbij de frontlijn.

Een deel van deze laatste aanvallen hebben civiele gebouwen geraakt en onschuldige burgers verwond en gedood, maar het aantal dodelijke slachtoffers is klein in vergelijking met de ingezette Russische vuurkracht.

Bij de eerste inschattingen gingen Amerikaanse militaire experten ervan uit dat Rusland eenzelfde tactiek zou volgen als de VS in Afghanistan en Irak.

“Ik weet dat het moeilijk te vatten valt dat het nog veel erger zou kunnen zijn”, zegt de analist van de DIA, “maar dat is wat de feiten tonen. Dit doet me veronderstellen dat Poetin niet intentioneel burgers aanvalt, maar er misschien voor terugdeinst om nog wat speling te laten voor onderhandelingen.”

De eerste inschattingen van Amerikaanse militaire experten gingen ervan uit dat Rusland eenzelfde tactiek zou volgen als de VS in Afghanistan en Irak, waardoor ze incorrecte en premature conclusies trokken over de manier waarop Rusland de invasie heeft ingezet.

Rusland heeft de Oekraïense luchtmacht nog steeds niet uitgeschakeld en de meeste luchthavens achter de frontlijn functioneren nog steeds. De Oekraïense communicatiekanalen functioneren, grote verbindingswegen en bruggen zijn intact. In de betwiste gebieden werden alleen de elektriciteitscentrales geraakt die militaire installaties bedienden of naast militaire basissen liggen.

Oekraïense luchtmacht houdt stand

De luchtverdediging van het Oekraïens leger blijkt zeer goed stand te houden, vooral rond de hoofdstad Kiev. “Een groot deel van de Russische raketten worden succesvol uit de lucht gehaald”, volgens Oekraïens journalist Ilia Ponomarenko. De vaste grondinstallaties voor luchtafweer zijn nog steeds intact.

“Wat ook hun redenen mogen zijn, de Russen hebben zich ervan weerhouden om het stadscentrum van Kiev te raken. De luchtmacht werkt niet met een eigen strategie, maar staat volledig ten dienste van de grondtroepen.

Frans president Macron (r) bij een vorige ontmoeting met president Poetin op 9 december 2019. Foto: kremlin.ru/CC BY-SA 4:0

Rusland vernietigt bruggen, communicatielijnen en luchthavens niet omdat ze anders onbruikbaar worden wanneer ze vooruitgang maken.” Zelfs de twee civiele luchthavens van Kharkov, dat toch al een maand belegerd wordt, werden nog altijd niet aangevallen.

Er zit volgens de DIA-analist een strategische logica achter. De luchthavens die ze in het Westen wel hebben geraakt waren mogelijke landingsplaatsen voor gevechtstoestellen uit Polen en uit andere Oost-Europese landen.

Alle experten waar Newsweek mee kon spreken stellen dat de verwoestingen slechts een fractie zijn van wat logistiek mogelijk is, maar zien een sprankje hoop in hun analyse van wat Rusland aan het doen is.

De geciteerde analisten benadrukken dat hun informatie op geen enkele manier suggereert dat Rusland niet schuldig zou zijn voor deze illegale invasie en de dodelijke slachtoffers. Alle experten waar Newsweek mee kon spreken stellen dat de verwoestingen slechts een fractie zijn van wat logistiek mogelijk is, maar zien een sprankje hoop in hun analyse van wat Rusland aan het doen is.

“Poetin heeft vrij snel zijn eerste optie van een volledige bezetting (van het oosten) moeten opgeven. Hij wil nu nu genoeg territorium veroveren om toegevingen te kunnen eisen van Oekraïne en het Westen – zoals veiligheidsgaranties en gedemilitariseerde zones. Poetin laat waarschijnlijk ruimte voor een politieke oplossing.”

Op zoek naar een politieke oplossing?

“Rusland heeft een tekort aan voorraden zoals brandstof. Zijn troepen geraken uitgeput. Hoe dapper het Oekraïens verzet ook is, het raakt ook aan zijn menselijke limieten, lijdt zware verliezen en komt munitie tekort. Het is nu overduidelijk dat Poetin en zijn generaals hun eigen militaire kunde hebben overschat en tegelijk de Oekraïense defensie hebben onderschat.”

“Ik raak gefrustreerd door het huidige narratief – dat Rusland doelbewust civiele doelwitten zou raken, dat het steden verwoest en dat Poetin zich daar niets van aantrekt. Een dergelijke verwrongen kijk staat een einde van deze ramp in de weg”, aldus nog een luchtmachtofficier.

“Ik ben geen vriend van de commies,” zegt de DIA-analist nog, “Rusland is fout en Poetin moet gestraft worden, maar er zitten positieve signalen in de manier waarop de oorlog wordt gevoerd. Ik weet dat het een kleine troost is dat het nog veel erger zou kunnen zijn, maar een beter begrip van hoe het eraan toegaat kan het perspectief veranderen om dit te stoppen, zelfs binnen de regering van de VS.”

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.