‘Russische propaganda’ is alles wat niet 100 procent de NAVO volgt – zoals dit artikel dus

Een soldaat van de luchtlandingstroepen oefent in Wit-Rusland. Foto: Ministry of Defence of the Russian Federation/CC BY-SA 4:0

FacebooktwitterFacebooktwitter

De voorbije weken heb ik de methodiek beschreven waarmee onze mainstream media kant kiezen in de Oekraïne-crisis. Kan je die vergelijken met de aanpak van de Britse en de VS-media? De Belgische media blijken een iets zachtere kopie te zijn van hun propaganda. De best ingelichte andere versie vind je echter ook in de VS – in de alternatieve media… Het zou anders kunnen. Wat nu gebeurt is wat de NAVO wil dat er gebeurt. Een permanente oorlogsdreiging is de raison d’être van deze gevaarlijke organisatie.

De lijn die de Belgische media unisono volgen over de Oekraïne-crisis (zie hier, hier, hier en hier) kan je best samenvatten als: “Wij zijn de goeden, zij zijn de slechten. Wij pakken een en ander wel eens verkeerd aan, dat valt onder onze kritische berichtgeving. Maar in ieder geval zijn wij nooit de provocateurs of de malafide wereldveroveraars. Wij doen ook niet (meer) aan ‘invloedssferen’. Wat de anderen doen is per definitie altijd fout en heeft altijd alleen maar slechte bedoelingen”. Je kan zelf invullen wie die ‘anderen’ zijn.

Terwijl ik dit schrijf wordt voor de n-de maal een Russische invasie voorspeld binnen de komende dagen, maar ditmaal met grote zekerheid – in tegenstelling tot alle vorige voorspellingen. Die waren alleen verkeerd omdat ‘de Russen’ doelbewust chaos en verwarring zaaien.

Screenshot militarytimes.com

De voorspellers van de steeds weer nakende invasie door Rusland zijn best te vergelijken met de leiders van cultussen die telkens weer het einde van de wereld voorstellen. Qua intellectuele onderbouw zitten ze op het niveau van de Getuigen van Jehovah en Scientology, om maar twee van de vele doomsday cultussen te vermelden die de VS rijk zijn.

Ruslandvoorspellers

De Ruslandvoorspellers vind je echter niet op bizarre websites maar op de pagina’s van de grote media. De Britse en VS-media zijn de internationale voortrekkers op dit vlak. Met enige nuancering kan je stellen dat de internationale en Belgische media hun berichtgeving op de voet volgen en bijna ongewijzigd overnemen, met hier en daar een bemerking die voor kritische berichtgeving doorgaat (zie hierboven). Niet gestoord door enige consistentie komen de ‘experten’ na het zoveelste uitstel met evenveel ‘gezag’ terug aan het woord met ditmaal ‘de juiste voorspelling’.

Wie buitenlandse berichtgeving enigszins volgt kan niet anders dan twee zaken stellen: wantrouw al wie zich ‘expert’ noemt en ga er van uit dat de officiële versie één vertekende kant van het verhaal brengt met weglating van elk element dat dat verhaal enigszins zou kunnen in twijfel trekken.

Screenshot: cnbc.com

De meest fervente hardliners in de Oekraïne-crisis zijn de VS en Groot-Brittannië. In dat laatste land begint stilaan het besef door te dringen dat ze na Brexit niets meer te vertellen hebben in de EU en zich wel moeten schikken naar de grote taalbroeder aan de overzijde van de oceaan. Daarom dit overzicht van VS en Britse media om te kijken hoe zij hun bevolking ‘inlichten’ over de crisis.

Van klein naar groot en terug en weer opnieuw…

In november 2021 zou de invasie volgens het blad Military Times voor ‘end of January’ zijn. In de echokamer van de mainstream media werd dat vervolgens overgenomen door Yahoo.com die er ‘or beginning of February’ aan toevoegde, waarna alles nog eens werd herhaald op Bloomberg.

Vervolgens stelde Forbes dat volgens ongespecificeerde ‘sources’ en ‘American intelligence officials’ de dreiging van invasie heel ernstig is en dat de VS er vanuit gaat dat het geen bluf is, wat dan weer wordt gerelativeerd, want de invasie zou slechts ‘a small land incursion’ zijn vanuit Wit-Rusland, met luchtaanvallen, artillerie en amfibie-aanvallen.

Screenshot: mirror.co.uk

Dit zijn eerder bescheiden media qua omvang met een niche-publiek. De gewone Amerikaan en Brit leest die niet. Zij zijn echter leidinggevende bronnen in de zeepbel van de redacties van de grote media. Hun berichten worden overgenomen door de New York Times, de Washington Post1 en anderen. Al deze media brouwen daar een eigen artikel over dat eventueel wordt aangevuld met nog een bijkomende ‘reliable/credible source’.

Die berichten worden dan op hun beurt terug overgenomen door andere media in het buitenland, waardoor de geruchten geloofwaardigheid verwerven want ze worden door zoveel media bevestigd.

De snode Russische plannen zijn in feite  al een jaar bekend, want reeds op 12 april 2021 schreef The Hill dat Rusland een offensief plande tegen Oekraïne met 175.000 troepen, een getal dat hoger is dan de werkelijke 100 tot 150.000 troepen die er uiteindelijk opdaagden. Toen werd een invasie voorzien ‘as early as next year’.

Volgens grote zender CNBC van 14 januari 2022 moeten we een invasie verwachten ‘within a month’s time’ (ongeveer nu dus, bij het verschijnen van dit artikel). De Britse Daily Mail hield het iets bescheidener bij 92.000 soldaten die wel tegelijk vanuit het noorden, oosten en zuiden zouden aanvallen.

De Britse Daily Mirror beschikt blijkbaar over heel exacte gegevens want de invasie zal volgens de krant beginnen op woensdag 23 februari om 1 uur ’s morgens met een tank- en rakettenaanval. In het artikel een foto2 die het Russisch leger zelf heeft gepubliceerd van een tankbasis in Rechitsa, Wit-Rusland op 50 kilometer van de grens.

De ‘Ochtendaanval’ is uitgesteld… nog even. Screenshot The Sun

Britse tabloid The Sun bevestigt die datum en doet er een schepje bovenop. Er zouden nu 200.000 troepen klaar staan. Vreemd, zelfs de meest rabiate VS-bronnen spreken van slechts 120.000 tot 150.000 soldaten. Die inlichtingen moeten desalniettemin zeer betrouwbaar zijn want geleverd door ‘American intelligence sources’. In een later bericht veranderde The Sun zijn voorspelling in ‘invade at any time’, een formulering die je ook in horoscopen terugvindt.

Invasie op schema

Een twitteraar reageerde op het bericht van The Sun met deze sarcastische boodschap: “Jake Sullivan (nationale veiligheidsadviseur van president Biden) kondigde aan dat uitgebreide sancties zullen worden opgelegd tegen Rusland voor zijn weigering om Oekraïne op schema binnen te vallen.”

Screenshot: politico.com

Volgens diezelfde Jake Sullivan op 11 februari 2022 is het waarschijnlijk dat Rusland zal binnenvallen in Oekraïne op 20 februari, laatste dag van de Olympische Winterspelen in China. Journalist Nick Schifrin van PBS Newshour3 voorspelt op diezelfde dag een ‘gruwelijke, bloedige campagne met twee dagen luchtbombardementen, gevolgd door een invasie, met het mogelijke doel van regime change’.

Op 16 februari komt Politico terug op zijn eerdere voorspelling dat de datum van 16 februari ‘overhyped’ was en dat de echte aanval komt op of ‘shortly after’ 20 februari. Het begint eind januari 2022 te dagen dat die invasie toch niet voor direct is want Military Times is nu van mening dat Rusland nog niet klaar is voor een ‘full-scale attack’.

Het starten van een geruchtenmolen via kleinere media is geen nieuwigheid. Het wordt al zo gedaan sinds de oorlogen tegen Korea en Vietnam. De technologische vernieuwingen hebben alleen de snelheid van dit proces veranderd, wat de impact ervan wel groter maakt. Anderzijds verdwijnen die beweringen nu ook veel sneller.

Sommige mensen weten blijkbaar wat meer dan anderen. Melissa Harding is vice-directeur van de Atlantic Council’s Eurasia Center. Op 11 februari tweette zij ‘de weekendplannen’ van Poetin, die ze daarna poogde te relativeren want het zou ook de woensdag erna (16 februari) kunnen zijn, waarna ze opnieuw tweet om te zeggen dat ze het niet echt weet omdat de Russische troepen doelbewust verwarring zaaien.

Europese diplomaten blijven ondertussen sceptisch, wat toch merkwaardig is, want per slot van rekening gaat het over het risico op een oorlog tegen een land dat grens aan meerdere landen van de EU. Zelfs Oekraiens president Volodymyr Zhelensky meent dat er volgende de observaties van zijn eigen troepen geen reden is om een imminente invasie te vrezen.

Onze media daarentegen…

De Belgische media De Morgen, De Standaard, VRT en VTM volgen een gelijkaardig scenario. Zij pikken berichten uit de Engelstalige media op en breien daar dan eigen berichtgeving mee.

Zo konden we ook in onze media lezen dat Rusland een false flag operatie plant voor een uitvlucht om de invasie te beginnen. Rusland zou een video verspreiden met geënsceneerde beelden van beschoten Russische grensdorpen, gedode en gewonde slachtoffers

Dat gerucht is gebaseerd op één bron, nu ja, ‘bron’. De woordvoerder van de VS-regering Ned Price lanceert het bericht tijdens een persconferentie.

De woordenwisseling die er op volgt met AP-journalist Matt Lee is er eentje voor de geschiedenisboeken (zie YouTube). Ondanks het feit dat zelfs de zeer gezagsgetrouwe zender CNN even later de bewering van Ned Price weerlegt verschijnt het bericht een dag later als ‘feit’ in onze media.

Net als hun Amerikaanse collega’s blijken Belgische media een aantal basisprincipes van journalistiek niet te kennen. Het zou kunnen dat ze die wel kennen maar het belangrijker vinden om kopij te produceren die ‘de Russen’ andermaal in een slecht daglicht stelt. In beide gevallen is dit geen journalistiek maar propaganda.

Die principes zijn nochtans super-eenvoudig:

  • zeggen dat er onweerlegbare bewijzen zijn is geen bewijs;
  • zeggen dat onderzoeksrapporten bewijzen leveren is geen bewijs, het is ook geen bewijs dat die rapporten zouden bestaan;
  • zeggen dat rapporten gedeclassificeerd zijn zonder die rapporten daarna effectief te leveren is geen bewijs;
  • verklaringen van ‘anonieme bronnen’ dat ze bewijzen hebben is geen bewijs.

In alle bovenstaande gevallen is het effectief leveren van bewijzen de enige maatstaf die kan gevolgd worden, tenminste als ernstige journalistiek de norm is.

De beste alternatieve informatie over de oorlogsdreiging vind je in de VS zelf, bij de alternatieve media zoals Democracy Now!, waar de laatste VS-ambassadeur in de Sovjet-Unie verklaart dat de schuld voor deze crisis volledig bij de NAVO ligt. Verder vind je nog degelijke analyses in Counterpunch, Common Dreams en vele andere VS-websites. Meerdere grote media beschuldigen hen van het verspreiden van Russische propaganda.

Wat wil Rusland dan eigenlijk bekomen?

Waar er ondertussen geen enkele aandacht voor is – tenzij in summiere en verdraaide verwijzingen naar Russische ‘beweringen’ – is wat Rusland al meer dan twee jaar op de tafel legt als basis voor onderhandelingen.

De laatste revelaties van het land dat u ook de massavernietigingswapens in Irak bracht en zelf nog nooit false flag operaties heeft opgezet… Screenshot: destandaard.be

Wat Rusland vraagt komt in feite neer op twee zaken, een garantie dat Oekraïne geen lid wordt van de NAVO en een terugkeer naar de Minsk-akkoorden. Die akkoorden werden ondertekend in 2014 en 2015 door Oekraïne, Rusland, Frankrijk en Duitsland onder toezicht van de OVSE, om een einde te maken aan de oorlog in de regio Donbass (Donetsk Bassin, het industriële bekken van Oekraïne dat grotendeels etnisch Russisch is).

De eerste bedoeling was een staakt-het-vuren in de regio bereiken om daarna onderhandelingen te starten over een federale staatshervorming die de Russischtalige regio’s een eigen statuut zou geven binnen het Oekraiense geheel, een hervormingsvoorstel dat trouwens  goed vergelijkbaar is met de manier waarop de Belgische staat hervormd werd.

Extreem-rechts Oekraïne

In de voorbije dagen werden berichten verspreid dat de opstandige regio Donbass granaataanvallen heeft uitgevoerd tegen Oekraiense dorpen aan de overzijde van de frontlijn. Wat er niet bij wordt vermeld is dat de veel meer frequente schendingen van de akkoorden aan de Oekraiense zijde sinds 2015 nooit gestopt zijn. Dat die schendingen van Oekraiense kant veel frequenter zijn is eenvoudig te verklaren. Het zijn de acties van een nationaal leger tegen een veel slechter bewapende opstand, die enkel kan steunen op logistieke steun van extreemrechtse huurlingen uit Rusland.

Bovendien laten Oekraiens-nationalistische extreemrechtse doodseskaders openlijk hun plannen kennen als de opstandige regio terug in hun handen zou vallen. Zij beschouwen de opstandelingen daar als landverraders die enkel de dood verdienen. Die extreemrechtse krachten zijn al sinds 2004 de echte stoottroepen waar de regering in Kiev, de EU en de VS gretig van gebruik maken. Niet bepaald een situatie die de opstandige regio zal aanzetten tot het opgeven van zijn verzet voor er een onderhandelde oplossing is. Kiev eist echter eerst de overgave van de regio voor de onderhandelingen kunnen beginnen.

Map van de bufferzones afgesproken in de Minsk-akkoorden rond de Donbass. Map: Goran tek-en/CC BY-SA 4:0

Een verdere waarschuwing voor de opstandige regio is dat net nu een resolutie in de VN-Algemene Vergadering die pleit voor een strenge vervolging van organisaties die het nazisme verheerlijken werd goedgekeurd met een overweldigende meerderheid, op de onthoudingen van de EU-lidstaten na, en met twee tegenstemmen van de VS en Oekraïne.

De echte machthebbers in Kiev, de oligarchie en hun politieke collaborateurs, hebben zelf eerder klassiek rechtse neoliberale ideeën. Zij waarderen echter ten volle de acties van deze extreemrechtse nationalisten die voor hen het vuile werk opknappen. Al het geblaat van de EU en de VS ten spijt hebben de Oekraieners sinds de onafhankelijkheid nog geen dag een regering gehad die voor hun welvaart ijverde.

De regeringen onder Janoekovitsj, Joestsjenko, Janoekovitsj een tweede maal en Poroshenko waren identiek corrupte regimes ten bate van de oligarchie. Het enige verschil was hun pro-Russische dan wel pro-EU-houding. In het ene geval noemde de EU die regimes ‘democratisch’, in het andere ‘autoritair’.

Een kaart met suggestieve dikke rode pijlen, tekstboek voorbeeld van propaganda, door het Britse Ministerie van Defensie:

Voor Rusland gaat een eventuele herovering van de Donbass door Kiev over veel meer dan 4 miljoen etnisch Russische Oekraïners. Rusland verzet zich niet tegen betere economische samenwerking van Oekraïne met de EU en heeft dat ook nooit gedaan. De EU is zélf een economische handelspartner van Rusland – en voor veel meer zaken dan aardgas. Rusland wil maar één ding: géén anti-Russisch Oekraïne en geen NAVO-lidmaatschap. Al de rest in onderhandelbaar.

Er is een oplossing mogelijk

Een oplossing ligt voor de hand: federalisering van de Oekraïense regio’s, economische samenwerking van Oekraïne met al zijn buren, met de EU én met Rusland. Laat ons dit niet vergeten: president Janoekovitsj wilde én EU-integratie én economische samenwerking met Rusland.

Dat een land goede economische banden wil met al zijn buren is trouwens niet meer dan logisch. Niet zo voor de EU blijkbaar. Het was pas toen EU-Commissievoorzitter Barroso de president op het laatste ogenblik van de onderhandelingen in 2014 voor de keuze stelt, of een EU-akkoord of een akkoord met Rusland, dat Janoekovitsj weigerde te tekenen.

Wat nu Oekraïne is was altijd een speelbal geweest tussen grootmachten, tussen het Oostenrijks-Hongaarse Rijk, het Ottomaanse Rijk en het Russisch Tsarenrijk (en heeft daarmee heel wat gelijkenis met het grondgebied dan nu België is). Delen van Oekraïne waren in de 20ste eeuw ooit onderdeel van Polen, Roemenië, Slovakije en Rusland. Dat verklaart grotendeels de verscheurde nationalistische gevoelens van zijn bevolking. Map: Spiridon Ion Cepleanu/CC BY-SA 3:0

In de grote media wordt die cruciale gebeurtenis omgekeerd, alsof Janoekovitsj toen plots zou bezweken zijn aan druk uit Rusland, nadat Oekraïne meerdere jaren ongehinderd door Rusland had onderhandeld met de EU over een akkoord.

Het is al in eerdere essays gezegd. De NAVO, de EU en de VS waren er vanuit gegaan dat Rusland net als alle jaren ervoor wel overstag zou gaan. Rusland heeft sinds 2008 tevergeefs aangedrongen op een veiligheidsconstructie waarbij de veiligheid van één land niet ten koste zou gaan van een ander land.

Oekraïne in de NAVO brengen zou de veiligheid van het land niet verhogen maar nog verslechten. Dat de NAVO Oekraïne er desondanks toch bij wil heeft dan ook niets met de veiligheid van Oekraïne zelf. Wat je verder van het interne Russische politieke stelsel ook mag denken, in deze zaak is niet Rusland de onbetrouwbare actor.

Rusland stelt nog altijd dat er geen invasie wordt gepland. Als die er uiteindelijk niet komt zullen de media hier zonder twijfel de ‘experten’ die die invasie telkens weer voorspelden aan het woord laten. De uitleg ligt al klaar. “Het is dankzij onze kordate houding dat Rusland uiteindelijk heeft ingebonden”.

Een aantal commentatoren in de VS noemen de berichtgeving van alternatieve nieuwssites in eigen land “verspreiding van Russische propaganda”. In zekere zin klopt dat. Je moet ‘propaganda’ dan echter ideologisch goed definiëren als ‘eender welke informatie die het NAVO/VS/EU-narratief tegenspreekt’. In die zin is ook dit artikel ‘Russische propaganda’…

Dit is het niveau waar onze media naar zijn gezakt. Zo maken zij de dreiging van een allesvernietigende oorlog tussen de twee grootste kernmachten op aarde acceptabel voor de publieke opinie…

 

Notes:

1   De websites van deze kranten zijn alleen voor abonnees toegankelijk.

2   Die foto werd door het Russische persagentschap TASS verkocht aan Reuters en kunnen we dus niet overnemen.

3   De Public Broadcasting Service (PBS) is een deels met overheidsgeld, deels door de privé-sector gesubsidieerde semi-openbare zender. PBS is in het medialandschap van de VS een kleine zender.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.