De Standaard, Venezuela en fact checking

Globovision, een van de grote commerciële tv-stations van Venezuela, zond de 'eedaflegging' van Pedro Carmona op 11 april 2002 rechtstreeks uit. Toen veertig uur later de staatsgreep mislukt was, zond deze zender tijdens de terugkeer van wettelijk verkozen president Chávez soaps en tekenfilms uit ... volgens De Standaard duurden die twee dagen wel twee maanden (wat later door de ombudsman werd rechtgezet in zijn column maar voor de argeloze student die een schoolwerk moet schrijven staat het betreffend artikel nog steeds ongewijzigd op internet)

Globovision, een van de grote commerciële tv-stations van Venezuela, zond de 'eedaflegging' van Pedro Carmona op 11 april 2002 rechtstreeks uit. Toen veertig uur later de staatsgreep mislukt was, zond deze zender tijdens de terugkeer van wettelijk verkozen president Chávez soaps en tekenfilms uit ... volgens De Standaard duurden die twee dagen wel twee maanden (wat later door de ombudsman werd rechtgezet in zijn column maar voor de argeloze student die een schoolwerk moet schrijven staat het betreffend artikel nog steeds ongewijzigd op internet)

FacebooktwitterFacebooktwitter

In zijn columns komt Tom Naegels, ombudsman van De Standaard, regelmatig terug op de noodzaak van het dubbelchecken van feitenmateriaal en op het rechtzetten van eventuele fouten. Zo zette hij recent een fout in een artikel over Venezuela recht. De WereldMorgen.be stelt voor om ook een recent artikel van 8 april 2013 aan fact checking te onderwerpen.

Aan Tom Naegels, ombudsman van De Standaard,

Graag kom ik terug op een artikel in de krant van vandaag 8 april 2013 over de komende presidentsverkiezingen in Venezuela, onder de titel ‘Chávez is er nog altijd’. In dit artikel geeft journaliste Corry Hancké een overzicht van de redenen die volgens haar verklaren waarom Nicolas Maduro, de door Chávez zelf aangeduide kandidaat-opvolger, de verkiezingen meer dan waarschijnlijk zal winnen.

Zij haalt daarvoor ondermeer de belangrijke sociale programma’s aan die onder president Chávez werden verwezenlijkt. Een andere reden voor de waarschijnlijke overwinning ligt volgens de betrokken journaliste ook bij een ander fenomeen: de controle over de media. Wij citeren dit onderdeel uit het artikel:

Alle televisiekanalen zijn in handen van de overheid, die een voor een de kritische oppositiekanalen de mond heeft gesnoerd. Ze deed dat onopvallend: een licentie werd niet meer verlengd of er was geen plaats meer op de kabel.

De kranten, waarin kritische commentatoren geen spaander heel laten van het beleid van Chávez, worden dezer dagen vol geplaveid met betaalde advertenties van de overheid. Chávez die een oudje omhelst om een plan voor gepensioneerden te illustreren, een foto van een arm gezin dat nu dankzij de nationalisatie van de telecomsector ook goedkoop kan bellen. Wat is partijreclame voor de verkiezingen en wat is overheidscommunicatie? De grens is op dit moment in Venezuela moeilijk te trekken.

Deze stellingen verbazen me enigszins. Ik heb bij mijn bezoek in juni vorig jaar immers een andere indruk overgehouden. Zo had ik eerder de indruk dat van de acht nationale tv-zenders er slechts twee onder controle van de overheid stonden, VTV en Telesur. De andere zes zenders zijn in handen van commerciële bedrijven die eigendom zijn van de vroegere machthebbers van de periode voor Chávez in 1999 voor het eerst verkozen werd.

Voor zover ik weet werd van één van die grote oppositiezenders de uitzendlicentie niet vernieuwd omdat ze niet voldeed aan de wettelijke voorwaarden, zoals die al vastlagen van voor 1999. Die zender blijft nu wel gewoon verder uitzenden via de kabel, die voor zover ik weet in handen is van de privésector.

Zou het kunnen dat uw journaliste haar informatie haalt bij woordvoerders van die privé-mediabedrijven, of uit rapporten van Reporters Without Borders of van Freedom House? Dat zijn niet bepaald neutrale bronnen in Latijns-Amerika, die er o.a. nooit graten in hebben gezien dat zes Venezolaanse tv-zenders hebben meegewerkt aan de staatsgreep tegen de verkozen president in 2002.

Het zou natuurlijk best kunnen dat mijn blik op Venezuela enigszins vertroebeld is door mijn ideologische bril. Die bril maakt immers dat ik een voorkeur voel voor presidenten die in tegenstelling tot de aloude Venezolaanse en Latijns-Amerikaanse tradities wél uitvoeren wat ze beloofd hebben tijdens hun verkiezingen en die wél de winsten van de petroleum gebruiken voor het algemeen welzijn, in plaats van die te reserveren voor de economische elite die tot voor 1999 de touwtjes stevig in handen had.

Misschien beschikt De Standaard over meer objectieve bronnen die een ander beeld geven van de mediacensuur in Venezuela? Graag zou ik die leren kennen. Daarom heb ik voor de ombudsman een aantal vragen:

  1. Kan De Standaard meedelen hoeveel nationale tv-zenders er volgens haar zijn in Venezuela?
  2. Hoeveel van die zenders zijn overheidszenders of worden financieel gecontroleerd door de overheid?
  3. Beschouwt De Standaard de privétv-zender die eigendom is van Capriles, de tegenkandidaat voor de verkiezingen, ook als een zender onder overheidscontrole?

DeWereldMorgen.be is bereid om haar interpretatie van de gebeurtenissen te herbekijken aan de hand van de gegevens die De Standaard over de Venezolaanse media in haar bezit heeft.

In respectvolle afwachting.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.