En hier ’t bewijs: ECB overtreedt voortdurend zijn bevoegdheden

(ECB)

FacebooktwitterFacebooktwitter

De Europese Centrale Bank is allesbehalve een neutrale instelling die alleen maar prijsstabiliteit nastreeft. De Bank heeft sinds 2008 van de Ierse, Portugese, Spaanse, Italiaanse, Cypriotische en Griekse regeringen zware ‘economische’, lees sociale inleveringen geëist. Syriza kreeg onmiddellijk na zijn overwinning in januari 2015 de boodschap dat van hun kiesbeloften geen sprake zou zijn.

De anticorruptiewatchdog Transparency International heeft een onderzoek uitgevoerd over de werking van de Europese Centrale Bank (ECB) sinds het begin van de crisis in 2008. De organisatie kreeg daarvoor de medewerking van een aantal ECB) ambtenaren, die het met die gang van zaken oneens zijn. Hun bevindingen werden gepubliceerd in het rapport Two Sides of the Same Coin.

rapport Two Sides of the Same Coin.

Uit dat onderzoek blijkt dat de ECB voortdurend zijn bevoegdheden overtreedt en een politieke rol speelt die haar niet toekwam. Volgens de Europese verdragen moet de ECB zich immers strikt beperken tot het nastreven van ‘stabiliteit der prijzen’. In de praktijk komt die bevoegdheid er op neer dat de ECB de inflatie binnen de twee procent moet houden. De ECB is naast de Europese Commissie en het Internationaal Muntfonds (IMF) een van de drie leden van de ’trojka’, die een aantal EU-lidstaten sinds 2008 strenge voorwaarden oplegt om hun financiële schulden weg te werken.

“Het legale kader voor de aansprakelijkheid van de ECB laat de verreikende politieke beslissingen niet toe die de raad van bestuur heeft genomen”, volgens Benjamin Braun, econoom aan de universiteit van Harvard en mede-auteur van het rapport. Volgens Transparency kan de ECB niet langer deel uitmaken van de trojka en moeten al zijn beslissingen en beraadslagingen openbaar worden gemaakt.

In geheime brieven aan onder meer de Spaanse en Italiaanse regeringen maakte de ECB duidelijk dat van steun aan hun banken (in de vorm van het aankopen van waardepapieren) geen sprake zou zijn als niet eerst zware economische hervormingen werden doorgevoerd. Die hervormingen moeten volgens de ECB uitsluitend bestaan uit sociale inleveringen voor de bevolking, niet voor de banken en de bedrijven. De pas verkozen regering van Syriza kreeg in januari 2015 zelfs te horen dat de gewone ondersteuning van de Griekse banken werd stopgezet, omdat Syriza sociale beloftes had gedaan aan de bevolking die volgens de ECB in geen geval mogen worden uitgevoerd.

Voor hij in 2011 voorzitter werd van de ECB was Mario Draghi voorzitter van de Nationale Bank van Italië en daarvoor werkte hij voor Goldman Sachs, de investeringsbank die mee verantwoordelijk wordt geacht voor de economische crisis vanaf 2008
Voor hij in 2011 voorzitter werd van de ECB was Mario Draghi voorzitter van de Nationale Bank van Italië en daarvoor werkte hij voor Goldman Sachs, de investeringsbank die mee verantwoordelijk wordt geacht voor de economische crisis vanaf 2008 (WikiMedia Commons)

De manier waarop de ECB zijn plaats in de trojka vervult dreigt opnieuw zware gevolgen te hebben nu Griekenland moet onderhandelen over een derde hulpprogramma. De ECB onderhandelt eveneens met de Italiaanse regering over de herkapitalisering van de investeringsbank Monte dei Paschi di Siena (MPS), de oudste bank van Italië.

Uit het onderzoek van Transparency blijkt dat de ECB allesbehalve een louter financiële rol speelt in de trojka, maar integendeel hard ijvert voor een neoliberaal financieel beleid in alle EU-lidstaten. Dat beleid is gericht op een minimale sociale rol van de staat voor de bevolking en een maximale rol van diezelfde staat in de ondersteuning van hun financiële sectoren. Samengevat komt dat er op neer dat volgens de ECB uitsluitend de burgers moeten betalen voor de financiële crisis sinds 2008.

In feite is het niet zozeer de ECB zelf die deze beleidskeuzes maakt, maar gebruiken de Europese Commissie en de regeringen van de machtige EU-lidstaten de ECB om onpopulaire maatregelen af te dwingen zonder daar openlijk voor uit te komen.

Volgens de huidige statuten kan de ECB op geen enkele manier door het Europees Parlement worden gecontroleerd. Transparency pleit er daarom voor om alvast de ECB terug te trekken uit de trojka en de instelling dus niet meer te betrekken bij de onderhandelingen.

Rapport Transparency International: Two Sides of the Same Coin – Independence and Accountability of the European Central Bank

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.