De berichtgeving van onze openbare omroep VRT over Venezuela is extreem eenzijdig, neemt de visie van de VS kritiekloos over en bevat daarenboven ook gewoon fouten. De VRT is daarmee geen uitzondering in het Belgische mainstream medialandschap.

VS-president Trump en zijn minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio verkondigden op 2 september een eerste succes in de strijd tegen de drugshandel vanuit Venezuela. Een boot met 11 opvarenden werd gebombardeerd waarbij alle inzittenden omkwamen. Er zouden drugsladingen aan boord geweest zijn.

Daarmee willen ze aantonen dat de aanwezigheid van oorlogsbodems en één duikboot in de internationale wateren voor de kusten van Venezuela wel degelijk worden ingezet voor de bestrijding van de internationale drugshandel.

Op dat incident is al heel wat aan te merken. Zoals elke ernstige expert drugsbestrijding kan bevestigen is het aanhouden en ondervragen van drugssmokkelaars veel efficiënter om de drugshandel te bestrijden. Tevens stellen de eigen diensten dat grote militaire vaartuigen ongeschikt zijn voor operaties tegen drugssmokkelaars.

De 11 gedode inzittenden waren – als ze al drugssmokkelaars waren, wat dus niet bewezen werd – hoogstens klein grut in het grote geheel van de drugshandel. Bovendien werd deze boot vernietigd in internationale wateren. Deze aanslag is met andere woorden een daad van piraterij op zee.

Er staan naast vooringenomen kadering ook gewoon fouten in de artikels van de VRT over Venezuela. Zo is volgens de VRT VS-minister van buitenlandse zaken Marco Rubio kind van Cubaanse vluchtelingen voor het communistische regime.

Zijn ouders Mario en Orales Rubio emigreerden om economische redenen naar de VS in 1956, toen het eiland nog in bittere armoede leefde onder de door de VS gesteunde dictatuur van Fulgencio Batista. Rubio zelf is geboren in de VS in 1971, vier jaar voor zijn ouders de VS-nationaliteit verkregen.

Die bewering van Rubio werd al meermaals ontkracht. Dat ze desondanks blijft voortleven wijst er op dat journalisten bewust of onbewust wegfilteren wat hen het best uitkomt.

Geen bewijzen tegen Maduro

De VRT bevestigt dat de stelling van Trump dat Maduro de leider zou zijn van de drugsbende Tren de Aragua door de eigen inlichtingendiensten wordt tegengesproken. Toch vindt de VRT het niet nodig deze essentiële nuancering prominent te plaatsen. Nochtans ondergraaft deze bevinding volledig de officiële motivering achter de militaire escalatie door de regering-Trump.

Volgens een aantal niet bij naam genoemde VS-regeringsfunctionarissen wordt Maduro, net als voormalig dictator van Panama Manuel Noriega, door de VS “beschuldigd van drugshandel”. In tegenstelling tot Maduro – waar de VS dus geen bewijzen voor heeft – was de directe betrokkenheid van Noriega bij drugshandel naar de VS een bewezen feit, om de eenvoudige reden dat de VS goed op de hoogte was van Noriega’s leidende rol bij drugshandel.

Hij werd dan ook in 1989 tot dertig jaar celstraf veroordeeld. Hij mocht zich van de rechtbank niet beroepen op het feit dat hij die drugshandel had gepleegd met medewerking van de CIA onder president Bush senior. Die keurde goed dat de winsten van die handel werden ingezet voor de financiering van onder meer de doodseskaders van de Nicaraguaanse contra’s.

Maduro zou, nogmaals volgens regeringsfunctionarissen, “tonnen cocaïne” smokkelen naar de VS in samenwerking met het Cartel de los Soles. Ook met dat kartel heeft Maduro echter niets te maken, zoals ook wordt bevestigd door de inlichtingendiensten van de VS.

Het klopt dat de Colombiaanse guerrilla van de FARC betrokken was bij cocaïnehandel tot 2016 en dat een klein deel daarvan passeerde over Venezolaans grondgebied met medewerking van een aantal corrupte Venezolaanse hogere officieren. Het overgrote deel van die smokkel vertrok echter van de Colombiaanse kust aan de Stille Oceaan.

Daar is reeds sinds 2016 een eind aan gekomen toen de FARC de gewapende strijd opgaven en een vredesakkoord sloten met president Juan Manuel Santos (die daarvoor de Nobelprijs voor de Vrede kreeg). Een klein aantal splintergroepen van de FARC gingen daarna nog door met drugssmokkel, maar die werd in Venezuela keihard bestreden door de regering onder leiding van Maduro.

Maduro sloot daarmee aan bij het beleid van zijn voorganger Hugo Chávez. Die was altijd een hevige tegenstander van de drugshandel, wat hij niet alleen als een politioneel probleem zag. Hij had er ook grote morele bezwaren tegen en zag drugshandel als een gesel voor de bevolking. Beide presidenten voerden op dat vlak een consequente strijd.

Alle verzoeken tot uitlevering van gezochte drugsdealers door de VS werden door Chávez en Maduro altijd ingewilligd. Het ging daarbij wel grotendeels over Colombianen die legaal of illegaal in Venezuela leefden. Ze traden ook altijd hard op tegen militairen die betrokken bleken bij de drugstransit door het land – Venezuela is zelf geen drugsproducerend land. Dat ging dan ook over officieren die collaboreerden met diamantsmokkel over de grens met Brazilië.

Maduro dictator

“Maduro gedraagt zich als een dictator”, volgens de VRT. Bewijs daarvoor is dat hij “steun geniet van het leger en de geheime dienst”. Dat heeft Maduro alvast gemeen met zowat alle regeringsleiders ter wereld, van Frans president Macron tot federaal premier Bart De Wever in eigen land.

Ander bewijs zou zijn dat verkiezingen “niet transparant zijn” en “van persvrijheid is er nog amper sprake”. Voor zover die twee stellingen waar zijn, heeft Maduro dat in ieder geval gemeen met de regering in Paraguay.

Sinds daar in 2012 de eerste (en tot nu ook enige) democratisch verkozen president Fernando Lugo werd afgezet in een politieke coup bestaan faire en transparante verkiezingen er niet meer, worden critici van het regime vervolgd, zijn doodseskaders terug actief zoals tijdens de 35-jarige dictatuur van Alfredo Stroessner, en is persvrijheid er onbestaand. Over dit andere Latijns-Amerikaanse land hoor je echter niets in onze mainstream media.

En wat volledige controle over het gerecht en de verkiezingen betreft, dat geldt zeker voor Ecuador, El Salvador en Peru. Waarom Venezuela wél wordt geviseerd en deze landen niet heeft twee redenen: eerst en vooral is Venezuela nog altijd de grootste producent van aardolie en aardgas van het continent.

Maar ten tweede – en dat argument mag je niet onderschatten – besteedt Venezuela de winsten uit zijn fossiele grondstoffen aan sociale programma’s in plaats van aan dividenden voor buitenlandse multinationals.

Dat is een slecht voorbeeld dat andere landen alleen maar kan aanzetten hetzelfde te willen doen. Paraguay, Ecuador, El Salvador en Peru zijn echter pro-westers, wat concreet betekent dat ze hun economie ten dienste stellen van buitenlandse bedrijven, niet van de eigen bevolking

Sancties hebben een zware impact

De vooringenomenheid van de VRT tegenover Venezuela blijkt ook uit weinig subtiel woordgebruik. “Maduro beweert dat er 8 Amerikaanse schepen met 1.200 raketten gericht staan op zijn land” (eigen onderlijning). Dat is geen bewering, het is wat de VS openlijk bevestigt zoals de VRT op andere plaatsen in hun artikels weergeeft.

Andermaal diep verborgen staat nogmaals cruciale informatie die het zogenaamde economische wanbeheer van Maduro, en Chávez voor hem, in een heel ander daglicht stelt. “De VS legt al decennia zware economische sancties op aan Venezuela en wil al sinds Chávez een regimewissel in het land. Die sancties hebben sterk bijgedragen aan de economische malaise in het land.”

De vraag mag gesteld worden waar het land zou staan zonder deze sancties, die uitgaan van de grootste economische supermacht ter wereld. Bovendien wordt in dit artikel niet stilgestaan bij de vaststelling dat de VS het recht niet heeft om regime change in andere landen te betrachten.

De regering onder leiding van president Maduro is niet vrij van kritiek. Er is inderdaad corruptie, er werden inderdaad heel wat foute economische beleidskeuzes gemaakt.

Wie de moeite doet om een vergelijkende analyse te maken, kan alleen maar vaststellen dat de houding van de VS en het Westen niet is gebaseerd op strijd voor democratie en mensenrechten. Daarvoor is de lijst landen te lang waar het op dat vlak veel erger gesteld is dan in Venezuela. Landen die niet worden bestraft met sancties en integendeel ruime westerse politieke, militaire en economische steun krijgen.

Het ‘probleem’ van democratie

Het is niet zo dat de VS en het Westen principiële tegenstanders zijn van democratie in landen waar ze economische en geopolitieke eigenbelangen hebben. Het westerse ‘probleem’ is dat democratisch verkozen regeringsleiders de neiging hebben de belangen van de eigen bevolking hoger in te schatten, dan dat van buitenlandse multinationals.

Dat de VS en in hun kielzog de Europese Unie met hun hypocriete moraal Venezuela viseren, is eigen aan internationale machtspolitiek. Dat openbare zenders als de VRT zich daar netjes inpassen is daarentegen niet normaal.

Naast kritische berichtgeving over Venezuela is minstens enige kritiek op deze dubbelzinnige westerse houding journalistiek verantwoord. De bevolking heeft recht op informatie die hen helpt de wereld beter te doorgronden. Dat doet de openbare zender VRT manifest niet.

 

Lees ook:

Zie alle artikels in ons Dossier Venezuela