Het parlement van Argentinië wil alle aangegane internationale leningen herbekijken sinds 1976, het jaar van de militaire staatsgreep. Daarmee volgt Argentinië het voorbeeld van Ecuador. Daar werd in 2007 vastgesteld dat een groot deel van de staatsleningen ongrondwettelijk waren afgesloten, waarop ze ongeldig werden verklaard.
Naar analogie met Ecuador heeft Argentinië een parlementaire onderzoekscommissie opgericht. Die zal een audit doen van uitstaande schulden sinds 1976. Naast eigen experten zullen buitenlandse organisaties eraan deelnemen, zoals het Comité pour l’Abolition de la Dette du Tiers Monde (CADTM: Comité voor de afschaffing van de schuld van de Derde Wereld).
Andere strategie
Op basis van de bevindingen van een parlementaire onderzoekscommissie had president Correa van Ecuador in 2007 een belangrijk deel van de uitstaande buitenlandse schuld onwettig verklaard en eenzijdig geannuleerd, zonder de betrokken schuldeisers nog om hun mening te vragen.
Met de overige schuldeisers, wier leningen wel wettelijk werden bevonden, onderhandelde Ecuador een afbetalingsverlichting van 70 procent. Het land besliste daarnaast 91 procent van alle als onwettig beschouwde schulden eenzijdig over te kopen aan 30 procent van hun initiële waarde.
Op die manier wist Ecuador een besparing te realiseren van 7 miljard dollar (5,5 miljard euro). De regering van Correa heeft dat geld voorbestemd voor sociale voorzieningen zoals gezondheidszorg, onderwijs en sociale zekerheid.
Argentijnse aanpak
Ecuador heeft met deze aanpak een heel andere strategie gevolgd dan Argentinië. Dit laatste land koos ervoor met alle internationale schuldeisers een verlichting van de schuldaflossing te onderhandelen, wat voor 93 procent van alle schulden gelukt is. Een klein deel heeft dat toen geweigerd.
Enkele van deze laatste schuldeisers hebben hun leningen aan zeer lage prijzen doorverkocht aan zogeheten ‘aasgierfondsen’. Dit zijn gespecialiseerde financiële bedrijven die zich toeleggen op het overnemen van dergelijke schulden, om dan via de rechtbanken volledige afbetaling te eisen. De meeste van deze leningen waren toen afgesloten met een contract dat de Amerikaanse handelsrechtbanken als exclusief bevoegd voor disputen vastlegt.
Aasgieren
Twee aasgierfondsen – NML Capital and Aurelius – wisten in 2013 voor de Amerikaanse handelsrechtbank een vonnis te bekomen, dat de volledige afbetaling van de 7 procent niet-heronderhandelde schulden voorrang gaf aan alle andere.
Door dit vonnis wisten zij zich te verzekeren van een winst van 1600 procent op hun oorspronkelijke ‘investering’, namelijk de overname van schulden van andere financiële organisaties. Het vonnis bepaalt dat Argentinië geen enkele andere lening mag afbetalen alvorens deze aasgierfondsen hun volledig geëist bedrag gestort krijgen.
Juridisch precedent
De Argentijnse onderzoekscommissie zal zich baseren op de ervaringen in Ecuador. Bovendien kan het onderzoek een oud vonnis gebruiken. Er bestaat nameljk een rechterlijk verdict van de Argentijnse handelsrechtbank van 13 juli 2000 dat 477 wettelijke inbreuken vaststelde in de contracten van de leningen die werden aangegaan tijdens de dictatuur (1976-1983). Deze schulden bleven daarna verder aangroeien onder de regeringen van presidenten Alfonsín (1983-1986) en Menem (1989-1999).
In dat vonnis werd het IMF beschuldigd van medeplichtigheid. De dictatuur ging leningen totaal willekeurig aan, zonder enige wettelijke controle. De rechtbank toonde aan dat het IMF wel degelijk op de hoogte was van deze gang van zaken.
CADTM raadt Argentinië tevens aan zich terug te trekken uit het International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID), het tribunaal van de Wereldbank in Washington. Daarmee zou het land in de voetsporen treden van Bolivia, Venezuela en, wederom, Ecuador.
Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.