Op woensdag 8 juli stemt het Europees parlement een resolutie over het TTIP-vrijhandelsakkoord tussen de EU en de VS. Omdat het voorliggend voorstel onvoldoende biedt dat een ISDS-procedure uitgesloten wordt, zullen de sp.a- en PS-delegaties tégen dat compromis stemmen. Kathleen Van Brempt (s.pa) geeft een toelichting.

De TTIP-resolutie die ter stemming voorligt, bepaalt de krijtlijnen waarbinnen de Commissie volgens het parlement moet blijven tijdens haar onderhandelingen met de VS. Op 10 juni ontstond bij de meerderheid in het parlement een polemiek over de private arbitrageclausule ISDS.

“Als bedrijven menen dat hun winsten op de helling worden gezet door nieuwe wetgeving in een land, kunnen ze dat land voor een private rechtbank dagen,” zegt Kathleen Van Brempt. “De rechters bestaan bovendien uit een handvol advocaten, die vaak voor het bedrijfsleven werken.”

“Zo heeft Philip Morris zowel Australië als Uruguay voor een ISDS-arbitrage gesleept omdat de sigarettenfabrikant vond dat gezondheidswaarschuwingen op verpakkingen hun winst inperkten. Het Zweedse bedrijf Vattenfal eiste eveneens via een ISDS-procedure 3,7 miljard euro van Duitsland, toen dat land in 2012 overging tot haar uitdoofbeleid voor kernenergie. Voor de sp.a en de PS is het dus ondenkbaar dat in een handelsverdrag dat het grootste handelsblok ter wereld zal creëren, zo’n ISDS-procedure opgenomen wordt. We riskeren immers dat bedrijfsbelangen zwaarder zullen wegen dan democratische wetgeving.”

“De Europese sociaaldemocraten zijn uiteraard niet tegen handel gekant,” zegt Van Brempt nog. “De onderhandelingen over het TTIP-verdrag lijken echter de foute richting uit te gaan. Het is daarom uiterst belangrijk dat het parlement een glashelder signaal geeft met haar resolutie.”

De compromistekst over ISDS die op 8 juni 2015 ter stemming voorligt, verduidelijkt dat “het ISDS-systeem moet vervangen worden door een nieuw systeem om conflicten op te lossen tussen investeerders en staten, een systeem dat onderworpen is aan democratische principes en controle…” Deze compromistekst verwijst naar een onafhankelijke rechtbank met professionele rechters die in publieke zittingen recht zouden spreken en waar een beroepsprocedure tegen mogelijk zou zijn. Het compromis stelt verder dat “private belangen nooit publieke beleidsobjectieven mogen ondermijnen.”

“Voor een belangrijk deel van de sociaaldemocratische fractie biedt dit compromis voldoende garantie om komaf te maken met het ISDS-systeem,” volgens Van Brempt. Zowel sp.a als de collega’s van de PS, Marie Arena, Hugues Bayet en Marc Tarabella, vinden dat dit compromis nog teveel ruimte laat voor interpretatie. Wat gebeurt er immers als de oprichting van dat nieuwe systeem op de lange baan wordt geschoven? Hoe lang moeten we wachten tot zo’n nieuw systeem in werking treedt? Dat blijft voor ons te onduidelijk. Wij willen daarom een handelsverdrag zonder ISDS.”

“Voor ons is het verder duidelijk dat een handelsverdrag moet garanderen dat publieke diensten niet kunnen geprivatiseerd worden, dat de Europese sociale en milieunormen in stand moeten worden gehouden, dat het Europese voorzorgsprincipe moet blijven gelden en de culturele diversiteit moet bewaard blijven en dat er geen ‘reglementaire samenwerking’ kan zijn, namelijk het systeem waarbij multinationals en andere lobbygroepen geraadpleegd worden bij de totstandkoming van nieuwe regelgeving. Veel van die eisen zijn inmiddels ingewilligd,” zegt Van Brempt, “maar er kan geen akkoord zijn als er geen akkoord is over alles.”

“Het gaat over een reeks fundamentele principes die we niet overboord willen gooien”, vinden Kathleen Van Brempt en haar collega’s Marie Arena, Hugues Bayet en Marc Tarabella. Omdat ze onvoldoende garanties zien in het huidige compromisvoorstel om de ISDS-procedure onmogelijk te maken, stemmen ze daarom op 8 juli tegen het compromisvoorstel.

Artikel oorspronkelijk verschenen in DeWereldMorgen.be.