Yanis Varoufakis kwam recent opnieuw in een mediastorm terecht. Meerdere Europese media beweerden naar aanleiding van een bericht in de Griekse krant Kathimerini bewijzen te hebben dat hij een geheim plan klaar had om via de belastingaangiften van de Grieken een parallel betalingssysteem op te zetten naast de euro.
Ook nu weer blijkt een en ander veel genuanceerder dan wat werd verspreid. Wat de Griekse krant Kathimerini als een ‘gelekt geheim’ onthult, blijkt immers slechts de weergave te zijn van wat Varoufakis tijdens een openbare toespraak zei bij zijn afscheid op het ministerie op 6 juli 2015.
In zijn ministerie werd inderdaad door hem een werkgroep van vijf personen opgericht, die plannen moest voorbereiden om een eventuele gedwongen uitstap uit de euro op te vangen en te begeleiden.
Waar Kathimerini zwaar uit de bocht ging is in de interpretatie van de intentie die ze aan deze werkgroep gaf. De werkgroep werd inderdaad opgezet om plannen op te stellen ‘voor het geval dat’. Wat de krant er van maakte is dat het de ‘bedoeling’ van de werkgroep was om een exit uit de eurozone te organiseren. De krant suggereerde ook dat Varoufakis zou gepoogd hebben het internetsysteem van de belastingen te hacken.
Het is niet de eerste maal dat over Varoufakis geruchten worden verspreid door één medium en dat die daarna massaal worden overgenomen om vervolgens als ‘feiten’ te worden gebruikt in commentaren en analyse.
In mei werd over hem nog het ‘gelekte bericht’ verspreid dat hij de vergaderingen van de eurogroep in het geheim zou hebben opgenomen.
Dat ‘lek’ kwam echter op basis van de openbaar toegankelijke blog die Varoufakis zelf verspreidde om toe te lichten dat wat hij had gezegd tijdens een vergadering van de eurogroep iets heel anders was dan wat in de media werd beweerd. Hij stelde zeker te weten wat hij had gezegd omdat hij tijdens de pauzes van de eurogroep altijd zijn eigen opmerkingen op zijn gsm opnam, als geheugensteun voor zichzelf en voor de briefing bij het kabinet.
Dat politieke krachten geruchten verspreiden om politieke tegenstanders te beschadigen en/of te neutraliseren is één zaak. Dat die krachten het zo gemakkelijk voor elkaar krijgen om daar de media voor in te schakelen, is een andere zaak. Dat geruchten niet langer worden gedubbelcheckt voor verspreiding is met andere woorden niet zomaar een technisch mankement van de moderne media, het is een ideologisch instrument.
Varoufakis reageerde met de kritische bemerking dat ‘de democratie niet gediend is met een goedgelovige pers’. Tegelijk klaagde hij ook aan dat de eurogroep, een informeel en officieel zelfs onbestaand orgaan zonder statuten of verslagen, achter gesloten deuren beslissingen neemt die voor de democratie in de EU zorgwekkend zijn.
Op 27 juli 2015 publiceerde het Griekse ministerie van financiën een verklaring om de laatste geruchten over Varoufakis te ontkrachten:
Verklaring van het ministerie van financiën namens Yanis Varoufakis over de Plan-B-werkgroep van het Griekse ministerie van financiën en over het parallelle betalingssysteem:
Tijdens de onderhandelingen van de Griekse regering met de eurogroep leidde minister Varoufakis een werkgroep. Die had als opdracht een contingentieplan1 op te stellen tegen de inspanningen van de schuldeisers om de Griekse regering te ondermijnen, gezien de krachten aan het werk binnen de eurozone om Griekenland uit de euro te verbannen. Deze werkgroep werd voorgezeten door de minister namens de eerste minister en werd gecoördineerd door professor James K. Galbraith (zie de verklaring over deze zaak van professor Galbraith hieronder).
Het is nuttig hier aan te stippen dat, vooraleer Yanis Varoufakis het bestaan van deze werkgroep heeft bevestigd, hij als minister zwaar werd bekritiseerd omdat hij zou hebben nagelaten om dergelijke contingentieplannen te voorzien. De Nationale Bank van Griekenland, de Europese Centrale Bank, de schatkisten van de EU-lidstaten, banken, internationale instellingen etcetera hebben al dergelijke plannen opgesteld sinds 2012. De Griekse minister van financiën zou zwaar gefaald hebben als hij geen poging had gedaan om eveneens een dergelijk contingentieplan op te stellen.
Sinds mijnheer Varoufakis het bestaan van deze werkgroep aankondigde, hebben de media zich ledig gehouden met vergezochte artikels die de kwaliteit van het openbaar debat hebben beschadigd. De werkgroep van het ministerie van financiën heeft uitsluitend binnen het kader van het regeringsbeleid gewerkt. Zijn aanbevelingen waren steeds gericht op het dienen van het openbaar belang, op het respect voor de wetten van het land en op het behoud van het land in de eurozone.
Wat betreft het recente artikel van de krant Kathimerini met de titel “Plan B omvatte kapen en hacken”, heeft Kathimerini gefaald, door mijnheer Varoufakis niet te contacteren voor commentaar. De verkeerd voorgestelde referenties naar het “kapen van de registratienummers van de fiscale aangiften van de belastingbetalers” hebben verwarring gezaaid en geleid tot door de media veroorzaakte desinformatie.
Het artikel verwijst naar het project van het ministerie zoals het werd beschreven in de afscheidstoespraak van minister Varoufakis op 6 juli 2015, tijdens de overhandigingsceremonie in het ministerie van financiën. In die toespraak heeft mijnheer Varoufakis klaar en duidelijk het volgende gezegd: “Het algemeen secretariaat van de informaticasystemen (van de Griekse overheid, nvdr) heeft een onderzoek gestart naar mogelijkheden om Taxisnet – de webinterface van het ministerie – te gebruiken als een betalingssysteem voor derde partijen, een systeem dan de efficiëntie zou verbeteren en de betlaingsachterstand zou wegwerken dat de staat heeft bij zijn burgers en omgekeerd.
Dat project was geen onderdeel van de opdracht van de werkgroep en werd volledig voorgesteld door minister Varoufakis aan zijn kabinet. Volgens minister Varoufakis zou dit moeten geïmplementeerd worden, volledig onafhankelijk van de onderhandelingen met de Griekse schuldeisers. Het zal aanzienlijke winsten opbrengen op vlak van efficiëntie wat betreft transacties tussen de staat en de belastingbetalers en tussen belastingbetalers onderling.
Samengevat, tijdens de vijf maand onderhandelingen die Europa in zijn greep hadden en het debat over het continent hebben gewijzigd, heeft het ministerie van financiën al het mogelijke gedaan om het openbaar belang te dienen, tegen alle hindernissen in. De huidige moddercampagne van de media over deze inspanningen zal er niet in slagen de erfenis te beschadigen van deze cruciale vijf maanden strijd voor democratie en gezond verstand.
Verklaring van professor James K. Galbraith over de werkgroep van het ministerie van financiën, samengeroepen door minister van financiën Yanis Varoufakis:
Ik heb van begin februari tot begin juli (2015) nauw samengewerkt met Grieks minister van financiën Yanis Varoufakis en was lid van de werkgroep die contingentieplannen opstelde tegen potentiële pogingen om de Griekse regering te verstikken, onder meer door agressieve daden die het land uit de euro zouden forceren. Omdat over deze inspanning heel wat openbare verwarring is gezaaid, dient het volgende te worden gezegd:
- Op geen enkel ogenblik heeft de werkgroep zich bezig gehouden met het bepleiten van een exit (uit de euro) of met eender welke beleidskeuze. Haar taak was het operationele zaken te bestuderen, die zich zouden voordoen als Griekenland uit de euro zou gedwongen worden.
- De werkgroep handelde onder het axioma dat de regering volledig toegewijd was aan onderhandelingen binnen de euro. Ze nam extreme voorzorgsmaatregelen om dat engagement niet op het spel te zetten, door niet toe te staan dat het minste gerucht over haar werk naar de buitenwereld zou lekken. Er was dan ook geen sprake van enig lek, tot het bestaan van de werkgroep werd onthuld door de voormalige minister van financiën zelf. Dat deed hij als antwoord op de kritiek dat zijn ministerie geen contingentieplannen zou hebben opgesteld, terwijl ondertussen krachten binnen de eurozone de geforceerde exit van Griekenland aan het plannen waren.
- Het bestaan van voorafgaande plannen mocht geen enkele rol spelen bij de Griekse onderhandelingspositie, omdat hun verspreiding – vooraleer er een noodzaak was om ze te implementeren – het regeringsbeleid zou hebben gedestabiliseerd.
- Met uitzondering van één recent besluiteloos telefoongesprek tussen volksvertegenwoordiger Costas Lapavitsas en mezelf, was er geen overleg met het Links Platform2 en de ideeën van de werkgroep hebben weinig gemeen met de hunne.
- Ons werk werd beëindigd begin mei, met een lang memorandum dat de voornaamste problemen omschreef en de bestudeerde scenario’s weergaf.
- Ik heb hier toe onbetaald en onofficieel toe bijgedragen, op basis van mijn vriendschap voor Yanis Varoufakis en uit respect voor het Griekse volk.
1 Contingentie is een begrip met veel toepassingen, hier in deze context: iets wat toevallig zou kunnen gebeuren, zonder dat men daar zeker over is en waar men ‘in geval van’ toch best op voorbereid is…
2 De groep van linkse Syriza-parlementsleden die tegen de hervormingen van de trojka hebben gestemd.
7 leugens over UNRWA, erken Palestijnse Staat, Varoufakis verbannen uit Duitsland, dreigende inval in Rafah
Lees verder
Maak kennis met de vele Joden die de genocide door Israël veroordelen
Lees verder
Wolfgang Schaüble (1942-2023) was niet ‘controversieel’, hij minachtte gewone mensen
Lees verder
Yanis Varoufakis’ technofeodalisme, Israël vernietigt zelf zijn internationaal imago en VS-vakbonden over Gaza
Lees verder
“Grieken wacht 4 jaar sociale inlevering, de financiële markten zijn tevreden”
Lees verder
‘Griekse conservatieven winnen dankzij media, zwakke oppositie en beperkt economisch succes’
Lees verder
‘Another Now’: Varoufakis blikt ‘terug’ op 2025 of hoe het nu had kunnen zijn als …
Lees verder
Julian Assange: internationale pers schiet wakker, hopelijk niet te laat?
Lees verder
Dijsselbloem is maatje te klein voor een repliek op Varoufakis
Lees verder
Yanis Varoufakis ontmaskert de echte agenda van de Eurogroep
Lees verder